Ai cần AI?

Thân chào các Bê (*),
Hôm nay xin bắt đầu một loạt các bài blogs nói về Trí Khôn Nhân Tạo (Artificial Intelligence, AI). Xin nói ngay là Đệ cũng chỉ làm việc chủ yếu là trong thời gian đầu của AI và ngày nay thì AI đã đi rất xa so với 10, 15 năm trước; nên nếu có viết điều gì lạc hậu thì cũng không là lạ...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Bài đầu này xin chỉ giải đáp một câu hỏi: Ai cần AI?

AI là một kỹ thuật máy tính rất quan trọng trong (và ngoài) ngành điện tính. 

Ngày nay AI đã tiến đủ xa (và sẽ còn tiến rất nhanh hơn nữa) để cho con người phải lệ thuộc vào nó để có thể "thông minh" hơn trong công việc hằng ngày. 

Vậy thì Ai cần AI? 

Trước hết thì phải khẳng định vài điều: 

• Con người đã dựa vào dụng cụ cả ngàn năm nay (một thí dụ là cái bàn tính abacus). Ngày nay thì ứng dụng trong điện thoại thông minh (smartphone) và máy điện tính (computer) là cần thiết và phổ biến trong mọi tầng lớp dân chúng.
• Không cá nhân nào hiểu biết tường tận về tất cả các bộ môn khoa học cũng như nghệ thuật, thương mại. Khoa học thì mênh mông mà kiến thức thì lại còn rộng lớn hơn.
• AI là kỹ thuật điện tính đang và sẽ xâm nhập vào đời sống chúng ta qua các ứng dụng điện tính (computer applications hay giản dị gọi là app).
• AI có khả năng:
• Tổng hợp dữ kiện với tốc độ cực nhanh 
• Tự học hỏi thêm khi cần thiết với deep learning.
• Phát triển thêm trong việc phân tích ngôn ngữ loài người (Natural Language) nên AI đang xâm nhập vào việc nhận định về cảm xúc trong ngôn ngữ: làm sao biết là đoạn văn mang tính hài hước, châm biếm hay nghiêm túc.   

Vậy thì ai cũng cần biết về AI. Biết để hiểu khả năng và tính quan trọng của AI. Biết để dùng, để trở nên thông minh hơn. Trong khuôn khổ cá nhân, thì biết về AI và lập trình được AI sẽ mang lại lợi thế cho người được trang bị với kiến thức về AI.

Ngày nay, tốt nghiệp đại học, ra trường với một ngành chuyên môn không còn đủ để làm việc hữu hiệu nữa. Người thành công là người có thể tổng hợp được nhiều ngành "chuyên môn". Thí dụ Bác Sỹ mà không giỏi về máy tính thì khó đọ với người chuyên về Y khoa mà lại giỏi về điện tính. Nhưng thời giờ đâu mà học thêm ngành thứ hai, thứ ba? AI apps có thể giúp mình điền lấp khiếm khuyết này...

Tại sao? Vì AI luôn đưa ra câu trả lời được trình bầy:

• Mạch lạc, theo một trình tự hợp lý, không huyên thuyên. AI luôn tạo câu văn sáng sủa mà khúc chiết. làm người đọc hiểu nhanh và nhớ lâu.
• Dễ hiểu, ngay như với những đề tài phức tạp.
• Luôn trung thực, biết thì AI nói biết, không biết thì AI bảo không biết. AI không nổ, không tự ái.

Hiện nay thì các nhóm sau đây sẽ rất cần kiến thức về AI, để hiểu cách giao dịch với ứng dụng AI và để cạnh tranh với đồng nghiệp (thế nào thì cũng có người giỏi và người dở về AI) và có cách giao tác với AI một cách hữu hiệu nhất (danh sách lấy từ ChatGPT, trừ nhóm cuối):

• Chuyên gia công nghệ: Các nhà phát triển phần mềm, nhà khoa học dữ liệu và kỹ sư nên nâng cao kỹ năng AI của mình để duy trì khả năng cạnh tranh trong ngành công nghệ.
• Lãnh đạo doanh nghiệp: Các giám đốc điều hành và quản lý có thể hưởng lợi từ việc hiểu AI để đưa ra quyết định sáng suốt về tích hợp công nghệ và tận dụng dữ liệu để có lợi thế chiến lược.
• Chuyên gia Y Tế: Các chuyên gia trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe có thể sử dụng AI để cải thiện chẩn đoán, chăm sóc bệnh nhân và hiệu quả hoạt động.
• Nhà nghiên cứu và học giả: Những người trong lĩnh vực nghiên cứu có thể áp dụng các kỹ thuật AI để phân tích dữ liệu và phát triển các lý thuyết hoặc ứng dụng mới.
• Sinh viên: Người học trong các khoa học STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học) hoặc liên quan đến dữ liệu nên cân nhắc chuyên sâu về AI để cải thiện triển vọng nghề nghiệp của mình.
• Chuyên gia sáng tạo: Các nhà thiết kế, nghệ sĩ và nhà văn có thể khám phá các công cụ AI để nâng cao khả năng sáng tạo và năng suất.
• Doanh nhân: Các công ty khởi nghiệp và doanh nhân có thể tận dụng AI để đổi mới và tạo ra các sản phẩm hoặc dịch vụ thông minh hơn.
• Tất cả mọi người biết dùng máy tính, điện thoại thông minh: Có người dùng ChatGPT thay vì Google search mà tiết kiệm tiền mua một món đồ: ông thợ bảo là một triệu tám. ChatGPT bảo là từ ba trăm tới bốn trăm ngàn! Ngược lại AI còn có thể giúp ta học cách xài máy tính và điện thoại thông minh nếu được hỏi (nhớ cung cấp chi tiết như cần máy hiệu gì, mẫu nào để làm việc gì)
  
  Hai lối dùng AI thịnh hành là học ngoại ngữ và tìm câu trả lời cho một vấn đề nào đó. 

Hai khả năng mà Đệ cho là quan trọng cho người mới học là khả năng đa ngôn ngữ (AI hiểu cả tiếng Việt) và khả năng nghe giọng nói. Vậy thì không ai có lý do gì để nói là không muốn học và dùng AI vì quá khó học.

Bài tới xin bàn thêm về các khả năng của AI.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ.

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài

Trình Độ Văn Minh của một Thành Phố

Thân chào các Bê (*),

Sáng nay đi bộ sớm, tất cả quán xá đều còn đóng cửa, nên lại về phòng viết lăng nhăng. Trên đường đi bộ thỉnh thoảng có vài chú chó chạy rông nên mới có đề tài này...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Thành phố được xây dựng không ngừng trên toàn thế giới. Có thành phố thì có tiện ích và kèm theo tệ nạn. Nhất là những thành phố được xây dựng lâu đời thì sự hình thành và phát triển thường giống nhau tuy cấp độ văn minh thì có khác nhau.

Xin tạm cho là một thành phố có cấp độ văn minh qua nhiều thời kỳ như sau:

Không Chó
    Không chó vì chó chạy ngoài đường có nguy cơ biến mất bởi lực lượng thích ăn thịt... chó.

Chó Chạy Rông
    Chó chạy rông ngoài đường vì xã hội lên án hành vi bắt, giết và ăn thịt chó. Chó tương đối an toàn ngoài phố; miễn là đừng nhào ra lòng đường vì nếu "xuống đường" thì sẽ là đề tài của Xe Cán Chó.

Nhưng chủ chó vẫn nghĩ là mình nuôi chó nhưng trách nhiệm chăm chó là nghĩa vụ của tất cả mọi người  chứ không phải trách nhiệm dân sự cá nhân.

Chó Dắt 

    Chó được nuôi trong nhà. Điều này làm nẩy sinh ra nhu cầu chăm sóc chó (nhiệm vụ của người nuôi). Mà chó thì lại năng động nên nhu cầu chạy nhảy là có thật: chủ chó phải dắt chó ra đường.

Dắt Chó thì Chủ Mang Bao Ny Lông, Đồ Gắp

    Dắt chó ngoài đường thì chủ chó "bị" nhận diện nên vì sĩ diện mà chủ chó phải mang gậy gắp (để lượm) và bao ny lông (để đựng chất thải từ chó cưng).  

Thành Phố có Khu cho Chó Chạy Rông

    Ngoài cấp độ trên (chủ chó lo dọn vệ sinh từ việc mất vệ sinh do chó cưng gây ra) thì thành phố còn làm những khu đặc biệt để chó có chỗ chạy nhảy. Trên những đường cao tốc, ở các chỗ tạm dừng (rest area, stop area, rest stop) cũng có khu riêng cho chó chạy nhảy.

Mèo thì ai thích mèo nên đấu tranh cho mèo vì mèo cũng là thú cưng (pets).

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi Bê thì xin dành việc chăm chó, mèo cưng (pets) cho con cháu.

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài

Con Lạy Các Ông, Các Bà!

Thân chào các Bê (*),

Hôm nay lại xin viết lăng nhăng về một đề tài quốc tế. Quốc tế là vì đi máy bay ở đâu thì cũng có thể phải chịu trận vì ngồi gần người nói điện thoại mà mở loa cho mọi người nghe chung, dù đang cần sự yên tĩnh mà đáng lý mình được hưởng...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Tệ nhất có lẽ là thói xấu này lại do một số người từ hai quốc gia mà Đệ thường xuyên chung đụng: Mỹ và Việt Nam!

Người Mỹ bình thường thì vẫn ồn ào hơn các dân tộc khác nhưng thường họ lại kín đáo về chuyện cá nhân, gia đình. Họ chỉ ồn ào khi phải liên lạc qua điện thoại với văn phòng làm việc về việc làm (xin nói ngay là việc này không được hãng sở nào khuyến khích vì thường là nói về các vấn đề của hãng và cách giải quyết). 

Trên máy bay về Phú Quốc, trong thời gian hành khách vào chỗ ngồi, thì ông khách ngồi kế bên hơi bị rảnh và có lẽ là có phụ nữ ngồi xung quanh nên ông gọi cho văn phòng ở Phú Quốc là ông sẽ đến địa phương để "giải quyết" một vấn đề gì đó mà mấy sếp lớn rất tức giận (và ông cũng rất tức giận). Ông vừa la hét vào điện thoại và vào tai Đệ. Tiếng la hét của ông kèm với những câu chửi thề thật... kém văn minh làm phiền rất nhiều người trên chuyến bay này.

Thói xấu này xảy ra tại hai nơi: Chỗ chờ lên máy bay và trong máy bay trước khi cất cánh. Chỗ chờ lên máy bay thì đỡ hơn vì mình có thể qua ghế khác xa lánh mấy ông, mấy bà thánh này. Lên ngồi vào ghế chờ máy bay cất cánh thì... đành chịu trận.

Tiện đây xin có lời khen ngợi phi trường San Francisco đã quy định phi trường này là "quiet airport" (phi trường yên tĩnh)... Đối nghịch với phi trường SF có lẽ là phi trường ở Manila, The Philippines. Tiếng ồn tại phi trường này thật kinh khủng bởi những lời thông báo từ các quầy tại các cổng vào máy bay. Đặc biệt là những thông báo bằng một thứ tiếng Anh... rất khó hiểu.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.

Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Các Bê lớn tuổi thì hay lớn tiếng vì... lãng tai nên ra phi trường thì chả sợ... thằng nào, con nào!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài

B. This U.S. Airport's Super-effective 'Quiet Policy' Is Getting a Loud Reaction From Travelers—What Side Are You On?

Tâm Không Phân Biệt

 Thân chào các Bê (*),

Hôm rầy, vì muốn thể hiện tinh thần (hay một triết lý) về tâm không phân biệt mà một người tu phải vướng vòng thị phi! Muốn có tâm không phân biệt (TKPB) thì trước hết nên hiểu thêm là nó là cái gì đã. Xin nói ngay là Đệ không phải là người hiểu biết sâu về Phật giáo. Viết là viết lăng nhăng vậy thôi.

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Bài này xin không nói đến chuyện thị phi ở trên mà chỉ muốn đào sâu một chút về TKPB trên phương diện rộng và cái "hành" của nó. 

Trước hết, TKPB nhấn mạnh vào cái TÂM chứ không nói tới cái "nhận biết" về một sự kiện. 

TKPB không có nghĩa là không thấy được sự khác biệt của vấn đề. Người tu tập để có TKPB vẫn phải nhận biết về nhân quả của vấn đề. 

Nghiệp sẽ đến với người làm việc sai trái. Mình chấp nhận sự giúp đỡ từ cái nghiệp đó thì mình có cộng nghiệp rồi. Có cộng nghiệp thì nghiệp sẽ đến với mình thôi.

Xin lấy một thí dụ, nếu người nào đó giúp mình bằng tiền bạc kiếm được do hành vi giết người cướp của (mà mình biết được) thì TKPB không có nghĩa là mình vui vẻ nhận sự giúp đỡ này với thái độ bất chấp. 

Trong trường hợp này thì một cách thực hành TKPB là phải từ chối sự giúp đỡ và phải lên án cái lý do nào mà, người giúp mình, có tiền để giúp mình. 

TKPB là tâm mình không thiên vị người muốn giúp mình. Giúp mình hay không giúp mình thì mình cũng phải lên án hành vi giết người cướp của họ (chứ không phải là chỉ lên án hành động của người không liên quan tới mình). Có nghĩa là dù là người có ý định giúp mình thì mình cũng không phân biệt mà chấp nhận hành động sai trái của họ trong quá khứ hoặc hiện tại. Nếu là hành động trong quá khứ thì phải biết là việc sám hối đã hoàn tất chưa? Nếu đã thành tâm sám hối thì không nên dựa vào việc cũ mà phân biệt nữa.

Nói cách khác, trước khi đến cái tâm thì đã phải qua cái "trí" mà nhận biết đúng sai. Và quan trọng là "tâm" bổ túc và hoàn thiện cái "trí" chứ không phải là cái tâm phản bác, phủ định cái trí. 

Thí dụ, trí cho ta thấy đối tượng có vấn đề  nhưng với cái TKPB thì ta không dùng cái vấn đề đó mà đối xử phân biệt (khi vấn đề này không vi phạm luật lệ và đạo đức xã hội hoặc nếu có vi phạm thì cũng không ảnh hưởng gì đến cách đối xử của ta). 

Một yếu tố quan trọng là nếu trí "biết" được hành vi bất chính là hành vi vi phạm luật lệ, đạo đức xã hội thì đối tượng đó phải ăn năn sám hối và có thể là với sự hỗ trợ của mình mà trở thành tốt. Khi đó thì nhận sự giúp đỡ của người đó là không có vấn đề.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.

Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi Bê rồi nhưng không ỷ vào đó mà làm bất chấp. 

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài