Non Sequitur - Lãng Nhách

Thân chào các Bê (*),
Hôm nay Đệ xin viết về một đề tài mà các chính trị gia tại Hoa Kỳ xử dụng khá nhiều để tránh trả lời những câu hỏi hóc búa. Họ thường dùng một chiêu thức xưa như trái đất: dùng một lý luận để đưa ra một kết luận; cái sai là không có sự liên kết giữa lý luận và kết luận.
Một trường hợp kinh điển là khi Triết Gia Kant nói: "this fellow was quite black from head to toe, a clear proof that what he said was stupid." (phụ chú B). Vì ông ta đen nên chúng ta kết luận là những gì ông ta nói là ngu ngốc?!

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Non sequitur từ tiếng Latin có nghiã là "không (thuận) theo"để chỉ ra khi lý luận hoặc câu nói trước không dẫn tới câu kết luận sau đó. Thí dụ "tối hôm qua trăng tròn nên chắc chắn hắn là thủ phạm giết người". Tối hôm qua đúng là trăng tròn, hắn có thể là sát nhân; nhưng hai câu trên không có sự liên kết về lý luận.

Trước hết Đệ xin khẳng định là tất cả chúng ta dùng non sequitur hằng ngày. Khác biệt là chúng ta là phó thường dân nên lời nói của chúng ta là nói chơi không mang ảnh hưởng gì lớn lao. Hơn nữa người nghe cũng sẽ "vô tai này ra tai kia".

Tuy nhiên, khi là chính trị gia (đặc biệt là Ngài Tổng Thống) thì xin đừng nói chơi.
Xin đưa ra đây hai trường hợp non sequitur mà Ngài Trump rất hãnh diện với lối lý luận của Ngài:

1. "You can't impeach someone 'doing a great job'" (Người ta) không thể  đàn hạch người (Tổng Thống) đã làm được bao việc tốt (cho quốc gia). Thưa Ngài, 2 vấn đề với câu nói này: 
• Ngài cứ khoe toáng lên rằng vì Ngài mà kinh tế, quốc phòng đều khả quan. Điều này còn phải chờ thời gian và lịch sử trả lời.
• Cứ cho rằng Ngài làm rất rất nhiều điều ích quốc lợi dân; nhưng nếu Ngài vi phạm Hiến Pháp (đứng trên luật pháp) thì đàn hạch (impeachment) là điều Hạ Viện Hoa Kỳ phải làm.
2. Trump dùng bản đồ không chính xác (xuất xứ từ tờ báo Huffington Post, 2016) và in chữ "Try to impeach this" lên trên  bản đồ. Không chính xác vì bản đồ tô màu đỏ cho một số quận (counties) mà phe dân chủ (bà Clinton) thắng năm 2016 (phụ chú D). Hơn nữa dùng bản đồ quận không khoa học trong trường hợp này vì có quận rất to (trên bản đồ) nhưng dân số lại rất ít; người đi bầu ít vì dân số ít. Cứ cho là bản đồ chính xác thì lý luận vẫn non sequitur:
• Thắng cữ với đa số cử tri rồi sau đó làm bậy thì vẫn phải bị lên án, chứ! 
• Nói: "Tôi thắng cử năm 2016 nên không được đàn hạch (impeach) tôi!" là nói lấy được, là non sequitur, lãng nhách.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Non hay già gì cũng cứ nói, làm gì nhau!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. Non Sequitur (fallacy)
C. Trump: You can't impeach someone 'doing a great job'
D. Fact checking Trump's 'Impeach this' map