S&T: Xe Tự hành - Autonomous Cars

Thân chào các Bê (*),

Hôm nay ngày "Cá tháng Tư" (Poisson d'Avril; April's Fool) nhưng lại xin viết về một đề tài rất đúng đắn và hấp dẫn cho nhiều người vì theo Đệ thì con người chả có lúc nào nên nói láo (khoe thì được; nổ cũng được; nhưng nói láo, lừa gạt thì quả là không nên): xe tự hành (autonomous cars).
Xin nói ngay là vẫn là viết lăng nhăng cho vui chứ không có tính khoa học, khoa bảng (dù là đề tài Khoa Học & Kỹ Thuật; S&T).

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Trước hết xin định nghĩa đơn giản là xe tự hành là xe hơi có khả năng tự chạy (và ngừng) trên đường phố bình thường sau khi nhận thông tin về điểm đến (destination) từ người chủ xe. Xe sẽ tự xác dịnh và nhận thức thực trạng chung quanh để:

• Đi đến nơi về đến chốn
• Tránh tai nạn từ các xe khác và từ người đi bộ cũng như chướng ngại vật
• Tuân thủ luật giao thông (đèn/bảng chỉ dẫn và tốc độ tối đa)
• Vận hành trong mọi tình huống (ngày, đêm, mưa, vân vân...)

Lợi Ích

Lợi ích của xe tự hành thì nhiều... nhiều kể không hết! Xin Bê nhớ cho là những lợi ích dưới đây vẫn còn là... lý thuyết (dựa trên điều kiện tối ưu)

• Giảm tai nạn
• Tăng vận tốc (mà vẫn an toàn) nên tăng lưu lượng xe trên đường
• Nếu tất cả xe đều tự hành thì nhu cầu đèn giao thông sẽ giảm hoặc không còn cần thiết: tại "ngã tư không đèn đỏ" xe tự hành sẽ chạy bình thường và tự tránh nhau.
• Đến lúc nào đó bảo hiểm xe sẽ giảm
• Tiện cho người già, trẻ em (bằng lái xe dưới 16 tuổi?) vì không cần lái chỉ cần làm chủ quản trên xe.
• Xe tự chạy vào bãi đậu (selfvalet, ê chữ này là Đệ tự đặt nghe! I coined this term!) Bê có thương thì xin phát âm là "seo va lê" chứ không phải là "seo va lét".
• Hơn nữa xe có thể đậu sát nhau vì khi đậu và khi rời chỗ đậu không cần mở cửa xe; bãi đậu sẽ chứa được nhiều xe hơn. Tưởng tượng xe xếp hàng xếp lớp kín mặt bằng chỗ đậu xe. Nếu muốn lấy một chiếc xe nào đó trong ma trận thì máy điện tính sẽ tự tính là phải di dời một số xe tối thiểu nào đó và các xe phải di dời thì tự động di dời (phát minh này chỉ mới thành hình trong đầu Đệ vài phút trước đây. Ai có xin bằng sáng chế thì xin điền thêm tên Đệ vào, nhe!)
• Biết đâu xe có thể tự động chạy ra khỏi bãi đậu xe dưới hầm (ở Việt Nam chẳng hạn) khi hầm sắp bị ngập nước.
• Biết đâu xe có thể tự bỏ đi khi bị chủ ngược đãi.
• Mua xe còn thiếu tiền ngân hàng mà không trả vài tháng thì xe tự chạy về ngân hàng???
• Biết đâu xe có thể tự vượt biên... giới.
• Biết đâu...

Vấn Đề Cần Giải Quyết

• Làm sao xe tự hành sẽ không là vũ khí giết người hàng loạt trong tay bọn khủng bố (dù xe được chế tạo với tính an toàn; nhưng khủng bố có thể "hack" xe được không?)
• Khi có tai nạn thì hãng xe chịu trách nhiệm hay người lái (như hiện nay)?
• Thiên nhiên: mưa, sương mù vẫn cần được máy quan tâm đặc biệt.
• Con người: sự "sáng tạo" của con người khi lái xe và khi băng qua đường là bất tận. Thánh còn không đoán ra thì máy móc dùng thông minh vẫn còn... vất vả.
• Chủ xe (còn trẻ chẳng hạn) có thể dùng xe tự hành để đua xe, hay không? Nếu được thì vấn đề tai nạn lại thành chuyện lớn.

Phiếm

• Có một thí nghiệm cũng cả hai chục năm hơn là khi người coi toa tầu điện yêu cầu người đi tầu điện đứng lui vào trong để đóng cửa toa tầu (tất cả toa tầu đều phải đóng cửa thì tầu điện mới chạy) thì thường là rất mất thì giờ vì người đi tầu giả như không nghe lời yêu cầu mà cứ đứng cản ngay cửa. Thí nghiệm cũng đơn giản: thay vì người coi toa tầu kêu gọi bằng lời thì tầu điện dùng loa điện thông báo là cửa sẽ đóng trong 10 giây đồng hồ nên hành khách phải tránh khỏi chỗ cửa sẽ đóng và bắt đầu đếm ngược: "mười, chín, tám, ...". Kết quả gần như trăm lần như một: hành khách tự động tuân thủ vì biết là máy sẽ làm chứ không nhân nhượng như người coi toa tầu. Hừm, cái hiện tượng người không nghe người mà lại nghe máy, tưởng là nghịch lý mà lại rất... nhân bản!
• Nếu có nước nào xây dựng thành phố mới thì xin kỹ sư thiết kế thành phố (smart city planner) nghĩ tới hệ thống di chuyển công cộng tự hành (cấm tất cả các xe cộ khác?).
• Nissan (phụ chú C) và nhiều hãng khác đã dự định sản xuất xe tự hành bắt đầu năm 2020 nhưng tai nạn của Uber trong lúc chạy thử ở Arizona (phụ chú E và F) cho thấy là còn rất nhiều vấn đề cần phải giải quyết trước khi có thể sản xuất xe tự hành và bán ra thị trường (phụ chú D thì bi quan là có lẽ phải 50 năm nữa; Bê ráng mà giữ sức khỏe chờ autonomous cars).

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Bê tưởng tượng: sáng ra mặc quần áo, "lên đồ", rồi "lệnh" cho xe tự hành chở ra thư viện. Mình xuống xe trước cửa thư viên; xe tự chạy ra bãi đậu xe. Khi cần về thì lại "lệnh" cho xe chạy từ bãi đậu ra đón "ông" tại trước cửa thư viện. Ủa, mà bây giờ đâu có đi thư viện nữa; vào Internet, không à!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. Wikipedia - Autonomous Car
C. Autonomous Nissan Leaf | Fully Charged
D. YOU MAY NOT LIVE LONG ENOUGH TO RIDE A DRIVERLESS CAR
E, Uber Redeploys Its Self-Driving Cars After a Wreck in Arizona
F. Uber’s Self-Driving Crash Proves We Need Self-Driving Cars