Hôm nay, chỉ là làm một thử nghiệm nho nhỏ mà hỏi ChatGPT, Gemini và Deepseek một câu hỏi khá là đáng tranh cãi...
Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Câu hỏi:
Với máy ảnh kỹ thuật số, bạn thích phơi sáng quá mức hay quá thấp cho ảnh?
Cả ba công cụ AI được đặt cùng một câu hỏi, cùng một lúc (xê xích vài phút), cùng bằng tiếng Việt. Bê xem phụ chú B, C, và D cho cách trả lời của ba công cụ AI này.
Sau đây là vài nhận xét:
- ChatGPT đưa ra câu trả lời khá là chỉnh chu trong cách trả lời và kết luận xong thì đặt thêm câu hỏi tiếp theo (following questions) để tạo thêm đối thoại với người đặt câu hỏi.
- ChatGPT kết luận là:
Nếu không chắc, hãy phơi sáng thấp hơn một chút
(khoảng -1/3 EV đến -2/3 EV), đặc biệt nếu bạn chụp ngoài trời hoặc cảnh có độ tương phản cao. - Gemini đưa câu trả lời ngay dòng đầu:
- Với máy ảnh kỹ thuật số, tôi thích phơi sáng quá mức (overexposure) một chút cho ảnh hơn là phơi sáng quá thấp (underexposure). <<< Ngược với ChatGPT
- Gemini còn giới thiệu một kỹ thuật mới ETTR mà Đệ xin không bàn đến. Bê nào muốn biết thì xin tự tìm hiểu thêm.
- Deepseek R1 đưa ra câu trả lời khá là trung dung nhưng lại cũng rất chi tiết để người hỏi phải suy nghĩ và ghi nhớ để tự mình kiểm nghiệm:
- Với máy ảnh kỹ thuật số, việc phơi sáng quá mức (overexposure) hay quá thấp (underexposure) đều có ưu và nhược điểm tùy thuộc vào mục đích và hiệu ứng nghệ thuật mà người chụp mong muốn. Dưới đây là một số cân nhắc chính: (... xem thêm ở phụ chú D)
- và kết luận: không có lựa chọn tuyệt đối đúng hay sai. Tùy thuộc vào mục đích và hiệu ứng mong muốn, người nhiếp ảnh gia sẽ quyết định phơi sáng như thế nào.
Đệ thì rút ra được một bài học: Không nên chỉ tin vào một công cụ đơn độc nào. Luôn luôn phải tìm hiểu từ nhiều nguồn (find more answers from different sources; do cross-referencing). Không biết câu trả lời nói gì thì hỏi lại, hỏi thêm để hiểu thêm. Đừng ngại vì công cụ (dù là AI) không từ đó mà phán đoán mình (một ngày kia, công cụ AI sẽ có khả năng phán đoán; Bê nên cẩn thận 😊 ).
Trên phơi sáng theo đề nghị của camera.
Dưới: Trái tối, Phải quá sáng.
Hình trên cho thấy là under-exposed (Trái tối) là đẹp hơn. Vậy nên thử nghiệm và dùng nhận định của chính mình.
Thân,
Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. B60 thì rảnh rỗi nhưng nên tìm cho mình một việc gì lý thú mà làm.
Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
Với máy ảnh kỹ thuật số, mình ưu tiên phơi sáng thấp một chút (underexpose nhẹ) hơn là phơi sáng quá mức (overexpose). Đây là lý do:
✅ Vì sao nên phơi sáng thấp một chút (underexpose nhẹ)?
📌 1. Giữ được chi tiết vùng sáng
📌 2. Tăng khả năng hậu kỳ
❌ Phơi sáng quá mức thì sao?
📷 Ví dụ thực tế:
Loại ảnh Kết quả Dễ chỉnh hậu kỳ? Phơi sáng chuẩn Cân bằng ánh sáng, tự nhiên ✅ Rất dễ Phơi sáng thấp nhẹ (-0.3 ~ -0.7 EV) Hơi tối nhưng giữ chi tiết ✅ Có thể tăng sáng dễ dàng Phơi sáng quá mức Mất chi tiết vùng sáng ❌ Không khôi phục được 🎯 Kết luận:
(khoảng -1/3 EV đến -2/3 EV), đặc biệt nếu bạn chụp ngoài trời hoặc cảnh có độ tương phản cao.
Máy ảnh số (đặc biệt là khi chụp ở định dạng RAW) có thể khôi phục vùng tối tốt hơn là vùng sáng.
Nếu vùng sáng (như trời, da sáng, đèn…) bị cháy sáng (trắng toát), không thể khôi phục lại chi tiết được nữa.
Ảnh hơi tối có thể chỉnh sáng lên khi hậu kỳ mà vẫn giữ độ nét, độ tương phản.
Trong khi ảnh quá sáng sẽ bị "cháy" → mất chi tiết vĩnh viễn.
Vùng sáng bị cháy (blown out) → mất hoàn toàn chi tiết.
Màu sắc nhợt nhạt, mất chiều sâu.
Đặc biệt tệ với da trắng, áo trắng, trời mây…👉 Nếu không chắc, hãy phơi sáng thấp hơn một chút
Bạn có muốn mình tạo hình minh hoạ so sánh ảnh under/overexposed để bạn dễ hình dung hơn không? Hoặc hướng dẫn cách thiết lập máy để chụp tốt hơn?
 |
| Hình từ ChatGpt |
C. Câu trả lời của Gemini 2.5:
Với máy ảnh kỹ thuật số, tôi thích phơi sáng quá mức (overexposure) một chút cho ảnh hơn là phơi sáng quá thấp (underexposure).
Lý do là vì trong nhiếp ảnh kỹ thuật số, việc khôi phục chi tiết từ vùng sáng bị cháy (highlight details) thường khó khăn hơn rất nhiều so với việc khôi phục chi tiết từ vùng tối (shadow details). Khi bạn phơi sáng quá thấp, dữ liệu hình ảnh ở các vùng tối có thể bị mất hoàn toàn, tạo ra các mảng đen không có chi tiết. Tuy nhiên, nếu bạn phơi sáng quá mức một chút, bạn có thể "đẩy" các chi tiết trong vùng tối lên trong quá trình hậu kỳ mà vẫn giữ được một lượng lớn thông tin.
Một số nhiếp ảnh gia còn áp dụng kỹ thuật "ETTR" (Expose To The Right - Phơi sáng về phía bên phải biểu đồ histogram) để tận dụng tối đa dải tần nhạy sáng (dynamic range) của cảm biến máy ảnh. Kỹ thuật này khuyến khích phơi sáng sao cho biểu đồ histogram dịch chuyển càng nhiều về phía bên phải càng tốt mà không làm cháy các vùng sáng quan trọng, nhằm thu được nhiều dữ liệu nhất có thể.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phải biết giới hạn. Phơi sáng quá mức đến mức làm cháy hoàn toàn các vùng sáng (như bầu trời trắng xóa không có mây, hoặc khuôn mặt quá sáng không có chi tiết) thì cũng không thể cứu vãn được. Việc này đòi hỏi sự cân bằng và hiểu rõ về máy ảnh của bạn.
D. Câu trả lời của DeepSeek R1:
Được rồi, mình đang cố gắng trả lời câu hỏi này: "Với máy ảnh kỹ thuật số, bạn thích phơi sáng quá mức hay quá thấp cho ảnh?" Trước tiên, mình cần hiểu rõ về phơi sáng trong nhiếp ảnh. Phơi sáng quá mức có nghĩa là ảnh bị sáng quá, mất chi tiết ở vùng sáng, còn quá thấp thì ảnh bị tối, mất chi tiết ở vùng tối.
Mình nên nghĩ về ưu và nhược điểm của từng trường hợp. Phơi sáng quá mức (overexposure) có thể làm cho những vùng sáng trong ảnh bị cháy, mất hết chi tiết. Điều này có thể làm cho ảnh trông không tự nhiên và thiếu phần nào đó của chủ thể. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người nhiếp ảnh gia có thể muốn tạo hiệu ứng sáng mạnh để nhấn mạnh một phần nào đó của bức ảnh, hoặc để tạo cảm giác sáng sủa, tươi mới.
Mặt khác, phơi sáng quá thấp (underexposure) dẫn đến ảnh bị tối, các chi tiết ở vùng tối bị nuốt mất. Điều này có thể tạo cảm giác u ám, thiếu sáng, và đôi khi làm cho ảnh thiếu sharp (không sắc nét). Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người ta có thể dùng underexposure để tạo ra hiệu ứng nghệ thuật, như tạo bóng sâu, làm nổi bật chủ thể bằng cách làm tối nền xung quanh.
Mình cũng cần xem xét các yếu tố khác như chủ đề của ảnh, điều kiện ánh sáng, và ý đồ của nhiếp ảnh gia. Ví dụ, nếu chụp phong cảnh, việc cân bằng phơi sáng là rất quan trọng để giữ chi tiết cả ở vùng sáng và vùng tối. Trong khi đó, nếu chụp chân dung, có thể ưu tiên phơi sáng cho khuôn mặt để tránh bị quá sáng hoặc quá tối.
Một điều nữa là công nghệ của máy ảnh hiện đại cho phép điều chỉnh nhiều thứ như ISO, tốc độ chụp, và khẩu độ, giúp kiểm soát phơi sáng tốt hơn. Tuy nhiên, việc quyết định phơi sáng quá mức hay quá thấp vẫn phụ thuộc vào ý đồ và phong cách của người chụp.
Mình cũng nên xem xét các kỹ thuật hậu kỳ, như chỉnh sửa ảnh sau khi chụp. Nếu ảnh bị overexposure hoặc underexposure, có thể chỉnh sửa được một phần bằng phần mềm như Lightroom hay Photoshop. Tuy nhiên, việc này có giới hạn, và chất lượng ảnh có thể bị ảnh hưởng nếu phơi sáng quá nhiều hoặc quá ít.
Tóm lại, không có lựa chọn tuyệt đối đúng hay sai giữa overexposure và underexposure. Tùy thuộc vào mục đích và hiệu ứng mà người nhiếp ảnh gia muốn đạt được, họ sẽ quyết định phơi sáng như thế nào. Mình cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố này để đưa ra lựa chọn phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
</think>
Với máy ảnh kỹ thuật số, việc phơi sáng quá mức (overexposure) hay quá thấp (underexposure) đều có ưu và nhược điểm tùy thuộc vào mục đích và hiệu ứng nghệ thuật mà người chụp mong muốn. Dưới đây là một số cân nhắc chính:
### **Phơi sáng quá mức (Overexposure):**
- **Ưu điểm:**
- Tạo cảm giác sáng sủa, tươi mới.
- Có thể nhấn mạnh các chi tiết ở vùng tối.
- Phù hợp với các chủ đề như phong cảnh sáng sủa hoặc để tạo hiệu ứng mơ màng.
- **Nhược điểm:**
- Mất chi tiết ở các vùng sáng.
- Ảnh có thể trông không tự nhiên do các vùng sáng bị cháy.
### **Phơi sáng quá thấp (Underexposure):**
- **Ưu điểm:**
- Tạo cảm giác sâu, bí ẩn hoặc kịch tính.
- Giữ chi tiết tốt ở các vùng sáng.
- Phù hợp với các chủ đề như chụp tối, tạo bóng sâu.
- **Nhược điểm:**
- Mất chi tiết ở các vùng tối.
- Ảnh có thể trông u ám hoặc thiếu sáng.
### **Lựa chọn tùy thuộc vào:**
- **Chủ đề và ý đồ nghệ thuật:** Ví dụ, chụp phong cảnh cần cân bằng phơi sáng để giữ chi tiết cả ở vùng sáng và vùng tối, trong khi chụp chân dung có thể ưu tiên phơi sáng cho khuôn mặt.
- **Điều kiện ánh sáng:** Ánh sáng mạnh có thể đòi hỏi phải điều chỉnh phơi sáng để tránh overexposure, trong khi điều kiện ánh sáng yếu có thể dẫn đến underexposure nếu không sử dụng tripod hoặc tăng ISO.
- **Công nghệ máy ảnh:** Máy ảnh hiện đại cho phép điều chỉnh nhiều thông số như ISO, tốc độ chụp, và khẩu độ để kiểm soát phơi sáng tốt hơn.
- **Hậu kỳ:** Kỹ thuật chỉnh sửa ảnh sau khi chụp có thể giúp cứu các ảnh bị overexposure hoặc underexposure, nhưng với giới hạn nhất định.
Tóm lại, không có lựa chọn tuyệt đối đúng hay sai. Tùy thuộc vào mục đích và hiệu ứng mong muốn, người nhiếp ảnh gia sẽ quyết định phơi sáng như thế nào.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét