Thân chào các Bê (*),
Trí não là phần quan trọng của cơ thể con người. Suốt đời ta phát triển và học hỏi nhưng cũng sẽ tới lúc mà trí óc sẽ chậm lại. Thời gian không chờ đợi ai; nếu khéo chăm sóc thì quá trình lão hóa trí não sẽ chậm lại nhưng nó là một tiến trình tất yếu không cách nào chận đứng hoặc hủy bỏ....
Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
(Hình từ phụ chú B)
Khi chúng ta già đi, tốc độ hoạt động của não chậm lại và hầu hết chúng ta sẽ nhận thấy rằng trí nhớ của chúng ta không còn như ngày trước. Đó là một thực tế, trí nhớ thay đổi theo độ tuổi, vì vậy nếu chúng ta hiểu điểm mạnh và điểm yếu của nó, chúng ta có thể thực hành để duy trì một bộ não khỏe mạnh lâu dài hơn.
Bảo vệ sự Nhận Thức của Bạn
Duy trì sự nhận thức lành mạnh là một phần quan trọng của tiến trình lão hóa. Nhận thức là một tập hợp các quá trình tâm thần bao gồm khả năng
học hỏi những điều mới, trực giác, phán đoán, ngôn ngữ và ghi nhớ. Bệnh đột quỵ hoặc bệnh Alzheimer có thể gây suy giảm nhận thức, cũng như tác dụng phụ của thuốc, căng thẳng và thiếu ngủ. Điều đáng mừng là có các bước ta có thể thực hiện để duy trì và thậm chí cải thiện sức khỏe bộ não. Ăn uống đúng cách, di chuyển nhiều hơn, luôn kết nối với xã hội chung quanh và thách thức bộ não là những bắt đầu đáng kể.
Mặc dù không có đảm bảo rằng bất kỳ một điều Bê làm sẽ bảo vệ chống lại sự suy giảm nhận thức, ngày càng có bằng chứng rằng thể dục về nhận thức là có lợi. "Sử dụng nó hoặc mất nó." Bằng chứng cho thấy rằng thách thức bộ não là quan trọng nhất vì nó thực sự có thể làm tăng số lượng tế bào não (phụ chú C nói về tế bào não tiếp tục phát triển) và củng cố sự kết nối giữa chúng.
Đào tạo nhận thức
Khi chúng ta già đi, chúng ta có xu hướng rơi vào các mô hình quen thuộc và các thói quen không hữu ích cho bộ não của chúng ta. Lợi ích lớn nhất là khi Bê tham gia vào những hoạt động kích thích hằng ngày và thách thức các phần khác nhau của bộ não. Não bị thách thức khi Bê ra ngoài vùng thoải mái của mình (comfort zone). Tham gia vào nghệ thuật, học khiêu vũ, hoặc học một ngôn ngữ mới sẽ giúp bạn tập luyện nhiều bộ nhớ và kỹ năng tư duy.
Chúng tôi nghe nhiều về trò chơi trí não (mind game; brain game) ngày nay. Hầu hết các chuyên gia đều đồng ý chìa khóa để tăng cường trí não là chọn những trò chơi mà Bê thích, và nó cung cấp cho Bê mức độ thách thức vừa phải đến mức cao. Tìm các trò chơi liên tục thách thức khả năng của Bê. Chọn trò chơi đòi hỏi sự tập trung và phản hồi nhanh. Nếu bạn thích câu đố ô chữ (crosswords) hoặc Sudoku, hãy chọn những câu đố ngày càng khó khăn hơn. Tốt hơn, hãy tự giới hạn thời gian và cố gắng đánh bại nó mỗi khi chơi.
Thích Ứng với Não Trạng
Kết hợp các chiến lược thực tế để làm cho việc ghi nhớ dễ dàng hơn. Sử dụng lịch cho các cuộc hẹn và làm nơi để viết ra những điều quan trọng bạn muốn làm hoặc nhớ lại. Làm cho nó trở thành thói quen hàng ngày để tự cập nhật mình với những việc phải làm hoăc phải quan tâm.
Chọn chỗ nhất định cho kính, chìa khóa, ví (wallet; purse) và điện thoại di động để Bê không mất thì giờ tìm chúng. Uống thuốc cùng với thời gian thức dậy vào buổi sáng hoặc đi ngủ.
Thường thì vấn đề không phải là ở trí nhớ mà là sự chú ý (attention) của chúng ta. Khi mình không chú ý thì những ký ức mà mình tạo ra không lưu lại và chúng ta không thể triệu hồi chúng về sau. Thực hành sự chú ý bằng cách '
trong thời điểm' (in the moment) và tập trung vào một điều hoặc một người tại một thời điểm. Không những Bê sẽ cải thiện trí nhớ, Bê cũng sẽ làm giảm sự căng thẳng.
Lời Cuối
Điều quan trọng là không chỉ lập kế hoạch về tài chính khi về già. Bê cũng cần một kế hoạch để đảm bảo Bê tham gia hoàn toàn vào cuộc sống. Đừng rơi vào thói quen buồn tẻ mà cô lập Bê trong nhà của mình.
Xây dựng sự sáng tạo, học hỏi, khám phá, hoạt động thể chất và các mối quan hệ xã hội, hằng ngày. Cấu kết này sẽ đảm bảo sự kích thích và kết nối với những người khác. Nó sẽ cải thiện cả sức khỏe nhận thức và chất lượng cuộc sống của Bê.
Hành Động Ngay
- Ra khỏi vùng an toàn (comfort zone). Thách thức chính mình để lái xe về nhà theo con đường khác. Đi bộ dọc theo một con đường khác với bạn thường đi bộ.
- Khám phá sự sáng tạo của mình. Tham gia vào một hoạt động sáng tạo mới và khác với bất kỳ hoạt động nào Bê từng thực hiện trước đây.
- Đưa kỹ năng của mình lên mức cao hơn. Chuẩn bị một bữa ăn phức tạp và không giống như bất cứ thứ gì bạn đã nấu trong quá khứ. Tốt hơn, hãy tạo một công thức lành mạnh mới!
- Sử dụng các phương cách thực tế để giúp Bê nhớ. Giữ lịch và thiết lập một nơi dành riêng cho mọi thứ của bạn.
- Học một ngôn ngữ mới. Khi Bê thử thách bản thân để học ngoại ngữ, bộ não của bạn sẽ hoạt động tốt hơn!
- Quản lý sự rủi ro bị đột quỵ (stroke risk). Thực hiện các bước để kiểm soát huyết áp, cholesterol và nguy cơ đái đường (blood pressure, cholesterol, and diabetes risk). Bỏ thuốc lá.
MỤC TIÊU:
Chọn một hoạt động mà Bê thường không chọn làm và tích cực tham gia vào nó.
Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,
Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Không bao giờ quá trễ để cải thiện đời sống.
Go for it!
Phụ chú:
A.
Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B.
CL6 - Thử Thách Trí Não
C.
Adult Brain Cells Do Keep Growing
