Hoa Tran's blog: Thế Chiến Quốc, Thế Cân Bằng

Thân chào các Bê (*),

Ngày 20 tháng Giêng năm 2017, Nhà Trắng đổi chủ.
Lễ Đăng Quang Tổng Thống của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Đây chắc chắn không phải là dịp để viết lăng nhăng. Tuy nhiên Đệ cảm thấy mình có thể tản mạn (mỹ từ về việc viết lăng nhăng) về ngày hôm nay vì người Tổng Thống mới đã, đang và sẽ đảo lộn không những xứ sở Hoa Kỳ mà cả thế giới với tính tình cố chấp và lòng cương quyết của ông ta. Trump "tuýt" được thì Đệ viết nhăng được.
God bless America!

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Tản Mạn

Lễ Đăng Quang không phải là riêng về Tổng Thống và Phu Nhân mà là ngày nước Mỹ liên hoan sự trao quyền Tổng Thống trong hòa bình (peaceful and smooth transition of power).
Thủy Quân Lục Chiến (Marine Corps) chứ không phải là Hải Quân (Navy) luôn giữ truyền thống bảo vệ và phục vụ Phủ Tổng Thống và các đại sứ quán Hoa Kỳ trên khắp thế giới. Sempre Fi! (1)
Bài Tung Hô (Ngài) Quốc Trưởng (Hail to the Chief) (2) được trình diễn hai lần trong lễ. Một lần cho Tổng Thống trước khi rời chức vụ (Obama) và lần thứ hai chào mừng Tổng Thống tân cử (Trump).
Không có mặt: Tổng Thống thứ 40, Ronald W. Reagan đã qua đời và Tổng Thống thứ 41, George H. Bush đang trong bệnh viện.
Tổng Thống thứ 39, Jimmy E. Carter, Tổng Thống thứ 42, William J. Clinton (Bill Clinton), Tổng Thống thứ 43, George W. Bush, Tổng Thống thứ 44, Barack H. Obama có mặt trong lễ Đăng Quang.
58 lễ Đăng Quang từ Tổng Thống đầu tiên, George Washington, April 30, 1789 tại New York City (phụ chú B).
Đạo giáo vẫn luôn là kim chỉ nam cho tất cả chính quyền Hoa Kỳ trong suốt lịch sử dựng nước và phát triển nước.

https://images.app.goo.gl/CpF2RphkH4aWKGyL6

Thế Cân Bằng

Thế cân bằng ở đây là từ khái niệm Equilibrium của kinh tế học (economic equilibrium khi cung bằng cầu) nhưng xin phát triển ra là thế cân bằng, điểm cân bằng (point of equilibrium) trong chính trị, xã hội và ngay trong đời sống cá nhân.

Point of equilibrium không phải luôn luôn ở giữa hay ở ngay tâm mà có thể ở một diểm nào đó không phải điểm cân bằng vật lý hay toán học. Thí dụ điểm cân bằng thức/ngủ (tỷ lệ thời gian) của người lớn là điểm 1/3 trên đường thời gian 24 giờ (8 giờ ngủ và 16 giờ thức). Từ đó Bê sẽ thấy là con người luôn luôn muốn đẩy điểm căn bằng tới lui, lên xuống, tăng giảm theo ý mình. Như người già có thể có điểm cân bằng thức ngủ là 6/24 thay vì 8/24.

Khi có lực đẩy mới, hoàn cảnh/bộ máy bị đẩy ra khỏi điểm cân bằng thì sự mất cân bằng sẽ làm khủng hoảng hoàn cảnh, sẽ làm bộ máy đổ nhào; thậm chí có thể huỷ hoại cả bộ máy. Giống như người nghiêng tới trước quá nhiều làm trọng tâm ra khỏi diện tích chân đế (base area) thì người sẽ ngã nhào và... gẫy răng là ít nhất!

Thường thì chúng ta không muốn mất thăng bằng và bộ máy ra khỏi điểm equilibrium.
Khi thế giới hòa bình thịnh vượng thì chúng ta có thể cho là thế giới đang ở thế cân bằng. Mọi người đang sống trong hoà bình thịnh vượng thì muốn giữ tình trạng "ổn định" (status quo).

Theo một số người thì tất cả các quốc gia, các xã hội đang ở thế cân bằng. Tám năm dưới sự lãnh đạo của Obama nước Mỹ tương đối bền vững và phát triển. Kinh tế khủng hoảng 2008 và các hãng xe hơi Hoa Kỳ trên đường phá sản nhưng Obama đã cùng chúng ta vượt qua những khó khăn đó.

The Haves vs. The Have Nots

Sự tiến bộ, trong não trạng của những người "có" (the haves), là nếu tôi có thì tôi sẽ giúp những người... "chưa có" (the have nots) và thế giới là cuộc chơi "non-zero sum game". Non-zero sum có nghĩa là tiến bộ/phát triển như làn sóng nước: nước lên thì tất cả các con thuyền sẽ được nâng lên theo sóng nước; mọi người "giàu sang cũng như người nghèo khó" đều được hưởng sự tiến bộ như nhau. Lý thuyết này thường bị những người "have nots" ghét cay, ghét đắng vì lý thuyết này không thực tế và theo họ thì chỉ là cách "diễu dở" của bọn nhà giàu, quốc gia giàu muốn mọi người an phận (trong nghèo khó) để cho bọn họ hưởng thụ và lợi dụng người nghèo khó mà sống trong giàu sang và quyền thế. Não trạng này không phải là chỉ có trong "bọn" giàu sang/quyền thế mà thật sự là không hiếm trong giới trí thức (Intecllects and Elites) cũng vì vị kỷ mà ngầm (hoặc công khai) đồng ý.

Sự thật là bất công vẫn tồn tại trên đất Mỹ (cũng như mọi nơi khác trên thế giới). Có lẽ là đất nước Hoa Kỳ còn có thể (và cần) cải thiện và tiến bộ nhiều hơn nữa và tạo cơ hội cho những người (mất việc, mất vị thế xã hội) để được tranh đua lại (competing again) trong một xã hội đã từ lâu không còn đếm xỉa gì đến họ. Điều đáng nói ở đây là lần này, không phải là người thiểu số, da màu, di dân, mà là người trung lưu da trắng trong xứ sở mà họ góp phần không nhỏ trong hơn hai trăm năm qua, đã cảm thấy họ bị đưa vào tình thế mất việc, mất thế trên chính đất nước này.

Trump thắng cử Tổng Thống có lẽ là ý nguyện của người dân (dùng đúng hay sai; dù vị kỷ hay không). Trump sẽ đẩy thế giới ra khỏi thế cân bằng hiện tại để mong cầu một thế cân bằng mới.

Đăng quang ngày hôm nay cũng là ngày Trump chính thức giới thiệu sách lược (Trump's doctrine) mới: Thế cân bằng mới, theo Trump, sẽ được dẫn dắt với kim chỉ nam: "America First!" (phụ chú C).

Thế Chiến Quốc

Make America Great Again!
How? Làm thế nào mà nước Mỹ sẽ vĩ đại trở lại?
Là một thương gia thành công, Trump nhìn sự thịnh vượng, giàu sang của thế giới như cái bánh Pie hình tròn (cái bánh chỉ có bấy nhiêu; nếu chúng ta cho đi miếng bánh lớn (a larger share of the pie) thì chúng ta sẽ còn lại miếng bánh nhỏ (a smaller share of the pie). Theo Trump thì bàn cờ thế giới như cái bánh (có giới hạn) mà chúng ta san sẽ với thế giới: bao lâu nay dù nước Mỹ là cường quốc số một, chúng ta để những nước khác dành nhiều phần bánh trong khi ngay chính trong nước chúng ta còn quá nhiều nhu cầu cho người vẫn chịu thiệt thòi.

Chúng tôi "có cơm" rồi thì quý vị "có cháo" chứ ai cũng muốn cơm cả thì lấy đâu ra mà chia?

Theo Trump thì America First! Chúng ta sẽ dùng trí và lực mà dành cho được nhiều phần bánh hơn (mà chúng ta đáng được hưởng). Đời là một zero sum game (phụ chú D). Mạnh được yếu thua! Còn cái tâm thì... từ từ. Nước Mỹ sẽ mạnh trở lại thì quý vị sẽ có chút cháo!

Thế giới sẽ phải đương đầu với chủ trương mới của Hoa Kỳ. Khi Đệ viết tới đây thì truyền hình đang thông báo là Trump đang ký các sắc lệnh Hành Pháp (Executive Orders) và có vẻ là Trump sẽ tìm cách thực thi những chủ trương mới dựa trên khẩu hiệu, phương châm là người Mỹ sẽ đặt quyền lợi nước Mỹ lên trên, lên trước: trên và trước những "nghĩa vụ quốc tế" như bảo vệ thế giới tự do, như là ngọn đuốc dẫn đầu về nhân quyền, như về bảo vệ môi trường, vân vân...
Trước đây nhiều dư luận cho là nước Mỹ dưới trướng Trump sẽ là một nước Mỹ co cụm và từ bỏ/bác bỏ những hiệp ước quốc tế về kinh tế, về quân sự, vân vân... Hôm nay khi giới truyền thông bắt đầu nhận thức là Báo Chí (đệ tứ quyền bên cạnh Hành Pháp, Lập Pháp và Tư Pháp) sẽ phải chung sống với Trump bốn (hoặc tám) năm nữa thì guồng máy truyền thông sẽ bỏ nhiều năng lượng để làm rõ đường lối của nước Mỹ; mà cũng sẽ không quên dùng đệ tứ quyền để chỉ trích Trump cũng như giúp Trump hành xử như một Tổng Thống chịu trách nhiệm trước người dân Hoa Kỳ.

Cập Nhật 01/21/2017:
Ngày 21 (một ngày sau ngày Đăng Quang) thì là Women's March tại nhiều nơi trên nước Mỹ và thế giới. Biểu tình và tuần hành là quyền hiến định của công dân Hoa Kỳ. Xin chúc những người này bầy tỏ và xác định được sức mạnh của mình. Alicia Keys đang hát "Girl on Fire" trên truyền hình trước lúc tuần hành. Bê nào muốn coi video về cuộc tuần hành ngày 21 thì vào Youtube hoặc vào trang mạng: Watch Live: Women’s March on Washington (and Elsewhere). Sea of Pink Hats.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Bê nào mà chẳng quan tâm đến ngày về hưu (hoặc đang hưu). Tuy nhiên, Bê (Ơi), Đừng Sợ!
(1) Tắt của Sempre Fidelis, chữ La Tinh với nghĩa "luôn trung thành" (always loyal) là khẩu hiệu châm ngôn của Thùy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ.
(2) Bài hát Hail to the Chief được ông Gúc Gồ dịch sai là "Ca ngợi đến các đầu bếp" (lầm chữ Chief với chữ Chef). Lần trước tra câu này thì Gúc Gồ còn dịch là "Mưa đá tới các đầu bếp" (Hail còn có nghĩa là mưa đá) mà không kịp chụp hình.