Khác biệt giữa Khoe và Nổ

Chào các Bê*,
Hôm nay Đệ xin tản mạn về sự khác biệt giữa khoe và nổ. Cứ như thông lệ, xin giáo đầu với "disclaimer" như ri: "Viết là viết chơi thôi! Viết nhăng cho đầu óc khỏi mụ đi. Bạn đọc thích thì đọc và chia sẻ với bạn bè; còn không thích thì... phượt đi chỗ khác!"

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Trước hết, ta phải định nghĩa "Khoe" và "Nổ". Trong bài này, "khoe" được giới hạn trong lời nói nên thí dụ mặc đồ hở hang (khoe thân thể) hay cứ quơ bàn tay (khoe nhẫn kim cương) thì không kể. Vậy dùng lời nói để khoe là khoe cái gì? Các bà thì khoe chồng, khoe con, khoe cháu, khoe giàu, khoe sang, khoe chức tước, khoe lịch lãm, khoe bằng cấp, khoe quen biết, khoe khéo tay, khoe nấu ăn... Nói chung là cái gì khoe được là... khoe tất! Còn các ông thì sao? Cứ đổi chữ "bà" thành chữ "ông" trong câu trước thì mình biết quý ông thích khoe gì. À, các ông còn thích khoe xe và khoe sức mạnh nữa nghe!
Khoe thường là từ người "có cái gì" đó để khoe. Người khoe thường rất hăng say khi khoe về mình, về gia đình mình. Người bị nghe thường không thích nghe lắm trừ trường hợp họ nghe là để chờ cơ hội người đang khoe ngưng (để lấy hơi) thì mình "cướp diễn đàn" và trở thành người khoe (thay vì người nghe). Tự nó, hành động khoe, không xấu là bởi vì ai chẳng "tốt khoe, xấu che". Người nghe cũng có khi thích nghe người khác khoe là bởi vì mình có thể biết về người đang khoe nhiều hơn. "Năng nói, năng lỗi", phải không các Bê? Có khi nghe bạn khoe rồi về nhà bắt "Nửa Kia" đi mua cho bằng chị bằng em (dạ cũng có khi "bằng anh bằng em") mới chịu! Như vậy "thể thao" khoe là rất tốt để kích thích kinh tế thương mại. Khoe không chỉ là môn thể thao lành mạnh mà thường khi là một nhu cầu thiết yếu trong những buổi họp mặt trường cũ: bao nhiêu năm bạn ta không biết gì về ta thì cái "reunion" này là dịp để cho bạn ta... biết mặt. Dạ thưa Bê Hay Khoe, ai cũng nhận đầy đủ các "posts" của Bê Hay Khoe trên Facebook rồi!
Thế "nổ" là gì? Khác với "khoe", à?
Dạ, rất khác: "khoe" là phô trương cái mình có (I have...), cái mình là (I am...); trong khi "nổ" là phô trương cái mình không có hoặc có ít mà nói thành nhiều hoặc cái mình có, mình là trong quá khứ (Hồi tao còn làm..., tao đã từng...). Bởi thế nên nhiều người bị tiếng oan là "hay nổ" trong khi họ chỉ có cái tội là trộn lẫn khoe và nổ mà người nghe tưởng là người này chỉ có nổ chứ chẳng có gì cả và chẳng là gì cả. Cái chết của người nổ là người nghe sẽ không còn tin những cái khoe chính đáng của người này nữa!!! "Một điều không tin thì vạn sự không tin".
Thí dụ như ngài Al Gore: nếu ngài Gore nói là "tôi đã từng là phó Tổng Thống của nước Mỹ" thì đây là lời khoe vì ngài Gore là phó Tổng Thống thật. Nhưng nếu ngài Gore tuyên bố là: "Tôi chính là cha đẻ của Internet" thì ai cũng phải thấy là ngài nổ!!! Cái nổ này là... banh càng luôn, đó nghe! Hơn đứt người mình, nghe!
Bê sẽ hỏi: "Điểm" của bài này là gì?
What is my point? Dạ, Đệ chỉ nhỏ nhẹ khuyên Bê hai điều:   
   1. Khoe không có xấu! Chỉ giống như mọi thứ khác. Nghe nhiều quá thì đâm ra ghen ghét và nghi ngờ. Người khéo khoe là người khoe một cách kín đáo. Đã khoe với người A điều gì thì xin nhớ để lần tới gặp lại người A thì đừng khoe chuyện đã khoe rồi. Khoe lần thứ hai, thứ ba thường có tác dụng ngược. Hơn nữa, đã biết là mình có nhu cầu khoe thì cũng phải biết người khác cũng có nhu cầu khoe; nên thỉnh thoảng cũng phải lịch sự "nhường sân" cho người kia nói.
  2. Nổ thì hơi xấu nhưng không nổ thì thường buổi nói chuyện không vui bằng những khi có (tiếng) nổ. Đã nổ thì xin nổ "bạo" để ngay cả những người cả tin cũng biết mình nổ thì vô hại mà vui. Nổ mà quá gần với khoe (nhằm mục đích lừa người) thì thật xấu và xin đừng làm vậy; bởi vì chóng hay chầy gì người ta cũng biết sự thật. Hơn nữa người nổ "giỏi" lúc nào cũng phải cảnh giác là có một số người nổ thì không giám nhưng lại hay cung cấp thuốc nổ cho người khác. Loại người này cũng cần thiết cho những buổi trà dư tửu hậu, nhưng khi nổ coi chừng chính mình bị banh xác!

Tóm lại, khoe ở mức độ vừa phải và kín đáo là một nghệ thuật, là một thể thao lành mạnh. Nổ thì nên nổ dòn tan (như pháo Tết) chứ đừng nổ như tạc đạn để lừa người.

Chú thích:
Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Các Bê mà khoe thì khoe ngày khoe đêm cũng không hết chuyện... để khoe (nhất là bây giờ hay quên nên cứ khoe đi khoe lại những chuyện đã khoe nhiều lần rồi).