Lạm Dụng

Thân chào các Bê (*),

Hôm nay xin viết về một loại thuốc mà có một thời, nam giới ở Việt Nam (và nhiều nơi trên thế giới) đồn thổi là hiệu nghiệm vô song, là cứu tinh của nam nhân, vân vân... Testosterone là loại thuốc được nhắc tới như thần dược sẽ chắc chắn hồi phục nam tính cho người đàn ông đang trên đường chậm lại... về libido. 

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Bài này không nói về libido mà muốn dùng Testosterone như là một ví dụ khi người tiêu dùng xử dụng sai với ý định của ngành Y trong nỗ lực trị bệnh: Testosterone được Bác Sĩ  chỉ dịnh dùng cho người cần lượng Testosterone cao hơn mà cơ thể họ có thể sản xuất. 

Phụ chú B có nói tới hypogonadism (bệnh nhân bị suy sinh dục do cơ thể hoạt động không bình thường) hội chứng này thường do rối loạn não hoặc tuyến yên (pituitary gland)/tinh hoàn (testicle). Chỉ định là như vậy nhưng không biết làm sao mà nhiều người đồn thổi lên là chích Testosterone thì... sung hết biết. 

Càng chích càng phải chích thêm, dẫn đến phụ thuộc vào nó, dẫn đến lạm dụng. Theo Đệ thì điều này dễ hiểu, với nam giới, libido theo thời gian tăng lên khi trưởng thành nhưng rồi sẽ giảm theo thời gian (thiên nhiên cho rằng quá tuổi sanh sản thì đâu cần nữa!). Khổ cái là người, ông không chịu! Đang... mà bây giờ...! Thế là... vái tứ phương. Thế là chạy tới "thằng" bạn Bác Sĩ xin chích Testosterone.

"People who have abused testosterone at high doses have also reported withdrawal symptoms, such as depression, fatigue, irritability, loss of appetite, decreased libido, and insomnia, FDA said." (Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cảnh báo: người dùng Testosterone liều cao sẽ có những hậu quả như trầm cảm, mệt mỏi, ngứa ngáy khó chịu, biếng ăn, giảm sinh dục và mất ngủ). Theo Đệ cái nguy hiểm của lạm dụng chích Testosterone còn gây ra một tai hại khác: cơ thể ngưng sản xuất Testosterone vì thấy có nguồn Testosterone từ ngoài vào; thế là các cơ quan trong cơ thể phụ trách sản xuất Testosterone sẽ mất chức năng theo thời gian mà người chích Testosterone sẽ nhận ra và sẽ phải chích thêm Testosterone để bù đắp.  

Chuyện nay tưởng là chuyện "dzĩ dzãng" nhưng ngày này nó tái xuất hiện qua một dạng khác: có người tin là thuốc chủng ngừa Covid, vừa được FDA chuẩn thuận, là an toàn tuyệt đối nên vội vàng tìm cách gian dối mà chích lần thứ ba (cho mRNA vaccine như Pfizer hay Moderna). Chính phủ Hoa Kỳ và cơ quan CDC thì tuyên bố là chỉ nên chích mũi thứ ba sau 8 tháng kể từ lúc chích mũi thứ hai. Xin xem phụ chú C để nghe vị Bác Sĩ nói về liều thứ ba. Bà Bác Sĩ nói là chắc không có ảnh hưởng gì xấu nếu chích mũi thứ ba quá sớm nhưng bà cũng nhấn mạnh là cần nghiên cứu thêm mới biết được.

Đó là nói về Y khoa. Còn nói về xã hội nhân văn thì khai gian là không lương thiện. Thuốc có giới hạn (mặc dầu sẽ không thiếu khi Bê đến lượt chích) nên cần nghĩ tới:

• Người cần thuốc ngay lúc này (người bị immunocompromised) 
• Trẻ dưới 12 tuổi.
• Người ngoài nước Mỹ

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi Bê mà tham thì coi chừng... thâm!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. FDA Warns of Testosterone Abuse
— Adverse events tied to abuse include heart attack, heart failure, and stroke

C. Don’t get COVID-19 booster vaccine too soon