Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
1. Vì sao phải đăng ký bản quyền?
Có ít nhất hai lý do chính:
Thứ nhất, có bản quyền tức là có tài sản. Mình được toàn quyền quyết định cách sử dụng sản phẩm của mình —tự dùng, sang nhượng, hay cho người khác quyền sử dụng.
Thứ hai, bản quyền giúp ngăn chặn người khác chiếm dụng.
Nếu sản phẩm của mình chưa được đăng ký, mà người khác nhanh tay đăng ký trước và được chấp thuận, thì coi như mình mất quyền sở hữu ngay trên sản phẩm của mình.
Một ví dụ cụ thể là thương hiệu “Cà phê Buôn Ma Thuột” —Việt Nam đã phải mất nhiều năm tranh tụng mới ép được Trung Quốc hủy bỏ độc quyền thương hiệu mà họ đã đăng ký trước. Không chỉ tốn kém tiền bạc, mà còn mất quyền sử dụng tên thương hiệu trong suốt một thời gian dài.
Đó là nói về thương hiệu, nhưng bản quyền cũng tương tự, chỉ khác ở đối tượng bảo hộ.
2. Khi sản phẩm có yếu tố AI
Giờ nói đến trường hợp cụ thể.
Giả sử Bê có một video – trong đó hình ảnh, âm nhạc đều do Bê tạo ra, nhưng có sử dụng công nghệ AI để hoàn thiện.
Vấn đề là:
Khi một sản phẩm có sự tham gia của AI, nhiều cơ quan pháp lý ở các nước không công nhận bản quyền cho người dùng, vì sản phẩm đó không hoàn toàn do con người sáng tạo.
Thế là, nếu video đó quá hay, một kẻ xấu có thể lợi dụng kẽ hở này để dùng sản phẩm của Bê cho mục đích thương mại — chẳng hạn như quảng cáo bán thuốc cao đơn hoàn tán.
Và khi Bê đi kiện, rất có thể thua kiện, vì tòa cho rằng đó là sản phẩm công cộng, không ai có quyền sở hữu độc quyền.
3. Ở mặt ngược lại của bản quyền
Giờ ta nhìn sang mặt ngược lại.
Nếu Bê dùng AI để tạo ra sản phẩm, và ngược lại bị người khác kiện rằng sản phẩm của Bê vi phạm bản quyền của họ—vì AI đã vô tình dùng dữ liệu hay hình ảnh có bản quyền của người khác để tạo cho Bê —thì sao?
Trong trường hợp đó, các hãng AI thường “hứa” sẽ bảo vệ người dùng. Họ có thể chi trả chi phí pháp lý, bồi thường thiệt hại, nói chung là đứng ra chịu trách nhiệm (xem phụ chú J).
Nhưng, có một điều rất quan trọng:
Họ chỉ bảo vệ khách hàng có trả phí —những người dùng bản chính thức, có hợp đồng dịch vụ định kỳ hàng tháng hoặc hàng năm.
Còn nếu Bê dùng bản miễn phí,hoặc tìm cách dùng “lậu” để khỏi trả tiền, thì khi có rắc rối xảy ra, Bê hoàn toàn phải tự chịu trách nhiệm —vì trong mắt pháp lý, AI không có lỗi, người dùng mới là người chịu.
Kết luận – Bài học rút ra
Bản quyền không chỉ là chuyện pháp lý, mà là ý thức về giá trị của sáng tạo.
AI có thể giúp ta tạo ra những điều tuyệt vời, nhưng trách nhiệm và quyền sở hữu vẫn nằm ở con người.
Vì vậy, nếu mình muốn bảo vệ công sức, trí tuệ và danh dự của mình, hãy hiểu rõ luật bản quyền, và dùng AI một cách minh bạch, có đạo đức và hợp pháp.
Thân,
Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi không còn trẻ thì hơi sức đâu mà ăn thua nơi chốn tụng đình! Có chăng thì chỉ là có cái danh dự mà thôi.
Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) nhìn từ góc độ pháp luật sở hữu trí tuệ một số nước trên thế giới và Việt Nam
Làm sao để tăng khả năng có bản quyền cho mình với sản phẩm AI? (Copilot)
Nếu Bê tạo nội dung bằng AI (ví dụ: hình ảnh, văn bản, nhạc), hãy:
Ghi rõ vai trò sáng tạo của mình trong quá trình tạo ra sản phẩm.
Lưu lại bằng chứng về quá trình chỉnh sửa, định hướng, hoặc lựa chọn đầu ra từ AI.
Đăng ký bản quyền dưới tên cá nhân hoặc tổ chức nếu có đủ yếu tố sáng tạo của con người.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét