Anecdotal

Thân chào các Bê (*), 

Hôm nay, Đệ lại xin viết lăng nhăng về một đề tài khá là quan trọng trong lý luận và tư duy: đành là nói có sách mách có chứng thì vẫn là khả tin hơn trong luận lý và giúp người đọc/người nghe có thêm dữ kiện mà tin người nói/người viết; nhưng nếu bằng chứng đó là số ít trong tổng số trường hợp thì không thể dùng bằng chứng ít ỏi này mà nói là toàn thể đều như vầy (you cannot generalize the situation)...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Thí dụ thì rất đơn giản: khi muốn chứng minh là nước Mỹ là một quốc gia trong đó mọi người đều vô cảm với tha nhân và trưng bằng cớ với tấm hình người vô gia cư (homeless people) sống ở vỉa hè trong một thành phố nào đó.
Đây là việc làm tắc trách của người nói/viết; người viết/nói đang dùng một "anecdotal" (sự kiện có xảy ra nhưng không là đại diện cho một vấn đề) và người viết/nói cố tình đưa ra một luận cứ là nếu có homeless thì con người ở đó vô cảm với tha nhân (có thể là như vậy trên thực tế nhưng với "bằng cớ" hời hợt như vậy thì chưa thuyết phục). 

Phụ chú B giúp ta phân biệt thế nào là anecdotal; thế nào là empirical. À há, "empirical" là khi ta có thể:

• đo/đếm (measured) , 
• khách quan (unbiased) và 
• lập lại thí nghiệm (replicable). 

Sau khi đã có empirical data thì vẫn chưa tới đâu trong luận lý. Vì qua khảo sát/khảo hạch (review/scrutiny) mà dữ kiện có thể đưa ra nhận định/kết luận. Trở lại thí dụ trên về vấn đề vô gia cư (homelessness); vấn đề này ở quận Los Angeles (Los Angeles County) là một vấn đề rất phức tạp: 3% dân số toàn quốc nhưng chiếm 7% dân số vô gia cư. Vậy thì nói người dân ở Los Angeles là vô tâm hơn người Mỹ ở chỗ khác? Hay chẳng qua là LA cho nhiều cơ hội, LA ấm áp hơn nơi khác?  

Bài viết trong đường dẫn (link) ở phụ chú B bảo là có 5 lý do không dùng anecdote để đưa ra luận cứ. Bài khá rõ ràng; hy vọng là Bê đọc qua. Nếu cần thì nhờ ông Gúc Gồ dịch dùm.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân, 

Chú thích: 
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Lớn tuổi thì nhiều kinh nghiệm nhưng từng trải thì vẫn không cho phép chúng ta lười... suy nghĩ.

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài 

B. 5 reasons why anecdotes are totally worthless