Thứ Sáu, 26 tháng 9, 2025

Cục Đá II

Thân chào các Bê (*),

Hôm nay chỉ tình cờ mà dùng Copilot của Microsoft.
Đệ thắc mắc là Copilot có đọc dược một trang mạng không và cho Copilot một thí dụ.
Ngạc nhiên, ngạc nhiên! Không những đọc mà đọc nhanh cũng như trả lời... siêu nhanh!

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Sau đây là cuộc đối thoại với Copilot:

1. Copilot có thể đọc trình duyệt URL này không? http://hoatran36.blogspot.com/2025/09/cuc-a.html

Có thể nhé! 😊 Mình vừa đọc nội dung từ đường dẫn bạn gửi: Cục Đá – hoatran36.blogspot.com.

✨ Tóm tắt nội dung bài viết

Bài viết là một chia sẻ mang tính phiếm luận của tác giả Hòa Trần, xoay quanh một công án Phật giáo: “Hòn đá có Phật tính không?”. Tác giả không nhận mình là người am hiểu Phật học, mà chỉ muốn nêu góc nhìn đời thường.

🪨 Câu hỏi “Hòn đá có Phật tính không?” không thể trả lời đơn giản là “có” hay “không”, vì nó vượt ra khỏi hệ thống nhị nguyên đúng/sai.
🧘‍♂️ Câu trả lời “Có khi có, có khi không” nhằm nhắc nhở người hỏi đừng chấp chặt vào câu trả lời tuyệt đối.
💡 Thông điệp chính: Đừng tìm câu trả lời cho những điều vốn không cần trả lời. Điều quan trọng hơn là quay về chính mình, vì nơi ta mới là chỗ Phật tính có thể hiển lộ.

Bài viết kết thúc bằng lời chúc cuối tuần vui vẻ và một chú thích thú vị về từ “Bê” – ám chỉ những người trên 60 tuổi nhưng vẫn trẻ trung.

Nếu bạn muốn mình viết lại bài này sao cho gọn gàng, dễ hiểu hơn nữa (hoặc theo phong cách khác như hài hước, học thuật, v.v.), mình rất sẵn lòng. Bạn muốn thử không?

2. Tuyệt! Dưới đây là phiên bản hài hước của bài viết “Cục Đá” – theo phong cách “Phật học cho người hay quên mang dép đi chùa” 😄

🪨 Cục Đá Có Phật Tính Không? – Phiên bản hài hước

Một ngày đẹp trời, bạn đang ngồi thiền thì... bụp! – một câu hỏi rơi xuống đầu:
“Cục đá có Phật tính không?”

Bạn nhìn cục đá. Cục đá nhìn bạn. Không ai nói gì.
Bạn bắt đầu nghi ngờ: “Hay là nó đang thiền sâu hơn mình?”

🧘‍♂️ Câu trả lời của thiền sư:

“Có khi có, có khi không.”

Nghe xong, bạn như bị đá đè. “Ủa là sao?”
Thầy cười nhẹ: “Đừng hỏi nữa, về rửa chén đi.”

💡 Thông điệp ẩn sau cú đá tâm linh:

Đừng cố nhét mọi thứ vào khuôn “đúng/sai”.
Đôi khi, câu hỏi không cần câu trả lời – giống như hỏi “Bún bò có bò không?” ở quán chay.
Phật tính không nằm trong đá, mà nằm ở chỗ bạn ngừng hỏi và bắt đầu sống.

🧓 Bonus: “Bê” là gì?

Tác giả bảo “Bê” là người trên 60 tuổi mà vẫn trẻ trung, yêu đời, không ai dám gọi là “cụ”.
Nói cách khác, “Bê” là phiên bản nâng cấp của “ông bà nội trợ” – có thể vừa đi chùa vừa livestream TikTok.

Nếu bạn thích kiểu này, mình có thể chế thêm phiên bản “cục đá phong cách rap”, “cục đá phong cách ngôn tình”, hay “cục đá phong cách truyện trinh thám”. Muốn thử kiểu nào tiếp theo? 😄

3. cục đá phong cách ngôn tình

Tới luôn! Đây là phiên bản “Cục Đá” theo phong cách ngôn tình – nơi triết lý Phật học được bọc trong lớp áo lãng mạn, mơ màng như một tiểu thuyết mùa thu 🍂

💔 Cục Đá Có Phật Tính Không? – Chuyện tình giữa người và đá

Nàng hỏi chàng:
“Cục đá có Phật tính không?”

Chàng không trả lời ngay. Chàng nhìn nàng, rồi nhìn cục đá.
Cục đá nằm đó, lạnh lùng như trái tim người từng bị tổn thương.

Nàng cười buồn:

“Nếu cục đá có Phật tính, thì chắc anh cũng từng có trái tim.”

Chàng khẽ đáp:

“Có khi có, có khi không.”

Nàng quay đi, gió thổi tung mái tóc.
Câu trả lời ấy như một lời từ chối, nhưng cũng như một lời mời gọi – mời nàng bước vào thế giới không còn đúng sai, chỉ còn hiện hữu.

🪨 Cục đá – biểu tượng của tình yêu câm lặng

Nó không nói, nhưng nó nghe.
Nó không ôm, nhưng nó ở đó – vững chãi, bất biến.
Nó không có Phật tính, nhưng nó khiến người ta soi lại chính mình.

💡 Thông điệp sau lớp sương mù:

Tình yêu, cũng như Phật tính, không nằm ở câu trả lời.
Nó nằm ở sự hiện diện. Ở việc ta dám ngồi cạnh một cục đá, và không đòi hỏi nó phải trở thành hoa.

Nếu bạn thích kiểu này, mình có thể viết tiếp phần 2: “Cục đá và cô gái mang dép lê đi tìm chân lý”. Hay bạn muốn thử phong cách cổ trang, trinh thám, hay... drama Hàn Quốc? 😄

4. viết tiếp phần 2: “Cục đá và cô gái mang dép lê đi tìm chân lý”.

Tuyệt phẩm phần 2 đây rồi! 💫 Dưới đây là phiên bản tiếp theo của câu chuyện “Cục đá và cô gái mang dép lê đi tìm chân lý” – một hành trình vừa sâu sắc vừa... hơi lố một chút theo phong cách ngôn tình hài hước:

🩴 Cục Đá và Cô Gái Mang Dép Lê Đi Tìm Chân Lý – Phần 2: Đá Không Trả Lời, Nhưng Gió Thì Có

Nàng – một cô gái mang dép lê, tóc búi củ hành, tay cầm ly trà sữa trân châu đường đen – quyết định lên đường đi tìm chân lý.
Không phải vì nàng giác ngộ. Mà vì nàng vừa bị crush bỏ, và cần một lý do để không nhắn tin lại.

🪨 Điểm đến đầu tiên: Cục đá

Nàng ngồi xuống bên cục đá.
Nàng hỏi:

“Anh có Phật tính không?”

Cục đá im lặng.
Gió thổi qua, lá rơi. Một con mèo đi ngang, không thèm nhìn nàng.

Nàng thở dài:

“Im lặng cũng là một câu trả lời. Nhưng mà hơi thô.”

🧘‍♀️ Nàng bắt đầu thiền... theo cách riêng

Mở app nghe nhạc Lo-fi.
Đặt ly trà sữa xuống, không uống.
Nhắm mắt, tưởng tượng mình là mây. Nhưng dép lê vẫn kêu “lẹp xẹp”.

Bỗng nhiên, một ông lão xuất hiện. Không biết từ đâu, nhưng có vẻ đã đứng đó từ lâu.

Ông lão nói:

“Chân lý không nằm ở cục đá. Nó nằm ở việc con dám ngồi xuống, dù dép lê không hợp với núi rừng.”

Nàng mở mắt, nhìn ông.

“Vậy con nên đi đâu?”

Ông lão cười:

“Đi đâu cũng được. Miễn là đừng quên mang theo lòng tử tế. Và nếu được... đổi sang giày thể thao.”

💡 Thông điệp từ phần 2:

Đôi khi, hành trình tìm chân lý bắt đầu từ một cú thất tình.
Cục đá không trả lời, nhưng sự im lặng của nó khiến ta nghe được chính mình.
Dép lê không phải là trở ngại. Nó là biểu tượng của sự thoải mái – và chân lý không cần phải đi bằng giày da.

Nếu bạn muốn phần 3, mình có thể viết tiếp: “Cô gái mang dép lê gặp cục đá biết nói” hoặc “Cục đá hóa thân thành barista và pha cà phê giác ngộ”. Muốn đi tiếp không? 😄

5. Cục đá hóa thân thành barista và pha cà phê giác ngộ

Tới rồi đây! ☕️ Dưới đây là phiên bản “Cục đá hóa thân thành barista và pha cà phê giác ngộ” – một câu chuyện ngôn tình – huyền huyễn – triết lý – thơm mùi Arabica:

☕️ Cục Đá Hóa Thân Thành Barista Và Pha Cà Phê Giác Ngộ

Nàng bước vào quán.
Tên quán là “Vô Ngã”, nằm giữa rừng, không có địa chỉ, không có Wi-Fi, chỉ có một bảng gỗ ghi:

“Ở đây không phục vụ đúng – sai. Chỉ có nóng – lạnh.”

Sau quầy bar, một người đàn ông đứng đó.
Anh không nói gì. Mắt anh sâu như hồ nước mùa thu.
Tay anh cầm chiếc phin cà phê, nhưng nàng nhận ra… đó không phải người.
Đó là cục đá.
Một cục đá biết pha cà phê.

🪨 Cuộc đối thoại bắt đầu bằng hương thơm

Nàng hỏi:

“Anh là ai?”

Cục đá đáp, giọng trầm như tiếng nước nhỏ vào ly sứ:

“Là người từng bị hỏi có Phật tính không.”

Nàng cười:

“Và giờ anh pha cà phê?”

Anh gật.

“Vì người ta không giác ngộ bằng lý thuyết. Mà bằng caffeine.”

☕️ Ly cà phê giác ngộ

Anh pha cho nàng một ly.
Không đường, không sữa.
Chỉ có vị đắng, và một chút ấm áp.

Nàng uống.
Mọi câu hỏi trong đầu nàng tan biến như bọt cà phê.
Không còn “tại sao”, không còn “phải làm gì”.
Chỉ còn “được là mình” – như cà phê không cố làm trà.

💡 Thông điệp từ quán “Vô Ngã”:

Giác ngộ không phải là hiểu hết mọi thứ.
Mà là ngừng cố hiểu, và bắt đầu nếm trải.
Đôi khi, một ly cà phê pha bởi cục đá còn sâu sắc hơn một bài giảng dài 3 tiếng.

Nếu bạn muốn phần tiếp theo, mình có thể viết “Cô gái mở quán trà sữa tên Vô Thường và gặp lại cục đá trong hình hài mới” hoặc “Cục đá đi thi MasterChef và nấu món súp thiền định”. Muốn tiếp tục không? 😄

Bài xin ngưng ở đây vì quá dài.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi Bê nên rảnh nhưng cũng không rảnh bằng Copilot!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. Copilot

Thứ Sáu, 12 tháng 9, 2025

Cục Đá

Thân chào các Bê (*),

Trước hết, cho phép tôi nói rõ một điều: tôi không phải là người rành về Phật học, cũng chẳng muốn giả danh mình là giỏi triết lý nhà Phật. Hôm nay, những gì tôi chia sẻ chỉ mang tính phiếm luận, ai thích thì nghe, ai không thích thì… nghe chơi cho vui thôi.

Hòn đá có Phật tánh không?

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Nếu đây được coi là một công án (1), thì phải hiểu rằng công án vốn dựa trên tình huống rất đặc biệt, giữa người hỏi và người trả lời, trong một thời điểm, một không gian cụ thể.
Nói cách khác, nếu ta tách công án ra khỏi bối cảnh gốc, rồi đem phân tích, thì thường sẽ thành… gượng gạo, thậm chí lố bịch.
Vì sao? Vì người hỏi và người trả lời đã đổi khác, không gian và thời gian cũng đổi khác, chưa kể tâm trạng của cả hai lúc đó nữa cũng đổi thay rồi.
Vậy nên, người ngoài nghe rồi thắc mắc, cũng chưa chắc đã nắm được “cái cốt lõi” của công án.

Tuy nhiên, mình có thể phiếm về cái "công án" này từ góc nhìn "rất đời thường":
Khi một người hỏi: “Hòn đá có Phật tánh không?”, thật ra họ mong chờ một câu trả lời dứt khoát: có hoặc không.
Nhưng thay vì vậy, người trả lời lại nói: “Có khi có, có khi không.”
Tại sao lại trả lời nước đôi như thế? Bởi vì bản chất câu hỏi này không nằm trong hệ thống nhị nguyên – tức là đúng/sai, có/không.

Ví dụ, câu hỏi nhị nguyên rất dễ trả lời:
“Cách đây một tiếng đồng hồ, ngay chỗ này có mưa không?” – thì chỉ cần trả lời “có” hoặc “không”, đơn giản và chính xác!
Nhưng nếu hỏi: “Nhìn lá phướn bay, tâm động hay phướn động?” – thì câu trả lời lại tùy duyên, có thể là tâm động, có thể là phướn động, hoặc có khi cả hai. Có khi cả hai không động mà ai khác động!
Cái hay là ở chỗ: người trả lời muốn nhắc nhở chúng ta đừng chấp chặt. Đừng cố tìm câu trả lời cho những điều vốn chẳng cần tìm. Đá có Phật tánh hay không thì liên quan gì đến ta?
Điều quan trọng hơn là: chính nơi ta mới là chỗ để Phật tánh tỏa sáng. Cục đá, dù có Phật tánh đi chăng nữa, nhưng nó không là một chủ thể biết cảm nhận, biết tu tập, thì cái Phật tánh ấy cũng vô nghĩa. Còn nếu đá không có Phật tánh, thì có cần gì trách móc đá?
Kết lại, công án này nhắc chúng ta rằng: đừng sa vào nhị nguyên, đừng đi tìm câu trả lời tuyệt đối cho những điều vốn không cần trả lời. Thay vào đó, hãy quay về chính mình, vì nơi ta mới thật sự là chỗ Phật tánh có thể hiển lộ.
Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Đừng mong cầu Phật tánh nếu không có Nhân tánh.
(1) Đây không giống công án ở chỗ:
Trong công án thì Thầy hỏi và người đang tập học phải tìm ra con đường Giác ngộ.
Công án vượt quá trình độ đúng sai mà cũng thường không cho phép người trả lời dùng thủ thuật nước đôi để trả lời.
...

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. Lời bình của Lê Thọ Bình << Lời bình đễ hiểu, dễ cảm nhận của đề tài này.

Thứ Tư, 10 tháng 9, 2025

Bảng Sốt Ăn với Mì Ý

Nhóm	Các loại sốt tiêu biểu
🍅 Nhóm có cà chua là thành phần chính	- Marinara – Cà chua, dầu ô liu, tỏi, hành tây, húng quế, kinh giới cay - Pomodoro – Cà chua tươi, dầu ô liu, tỏi, húng quế; lỏng và nhuyễn hơn - Arrabbiata – Cà chua, dầu ô liu, tỏi, ớt đỏ, rau mùi tây; cay hơn - Puttanesca – Cà chua, dầu ô liu, cá cơm, tỏi, nụ bạch hoa - Amatriciana – Cà chua, pancetta, phô mai Pecorino hoặc Parmigiano; thường có kem
🍖 Nhóm có thịt	- Bolognese – Thịt bò/heo/bê xay, cà chua, hành tây, cà rốt, cần tây, rượu vang, sữa/kem - Ragù Napoletano – Thịt lợn/bò, cà chua, hành tây, rượu vang đỏ - Meat Sauce (kiểu Mỹ) – Thịt bò hoặc xúc xích xay, cà chua, hành tây, tỏi, gia vị Ý
🥛 Nhóm có kem/sữa	- Alfredo – Bơ, kem béo, phô mai Parmesan - Carbonara – Trứng, Pecorino Romano, pancetta/guanciale, tiêu đen - Vodka Sauce – Cà chua, kem béo, rượu vodka, tỏi, hành tây, Parmesan
🌿 Nhóm rau thơm và hạt giã nát (Pesto)	- Pesto Genovese – Húng quế tươi, hạt thông, Parmesan, tỏi, dầu ô liu - Pesto Rosso – Cà chua phơi nắng, tỏi, dầu ô liu, Parmesan, hạnh nhân/óc chó
🧄 Đơn giản	- Aglio e Olio – Tỏi và dầu ô liu (không có cà chua)
🐟 Nhóm có sốt hải sản	- Frutti di Mare – Cà chua hoặc rượu vang trắng với hải sản hỗn hợp - Clam Sauce – Nghêu với tỏi, dầu ô liu và cà chua (tùy chọn)

Thứ Ba, 9 tháng 9, 2025

Sốt Ăn với Mì Ý

Thân chào các Bê (*),

Trước hết, xin nói ngay là Đệ đây không phải là chuyên gia về thực phẩm mà cũng không phải là chuyên gia về món ăn Ý. Nhưng thỉnh thoảng cũng có ăn spaghetti (mì Ý) nên cũng hay bối rối khi đọc thực đơn mì Ý và không biết phải lựa thứ sốt nào. Ăn hoài một thứ sốt thì cũng chán mà chọn thứ sốt mới rủi nó không hợp khẩu vị thì cũng mất vui cho bữa ăn. Biết về những sốt ăn với mì Ý thì sẽ dễ chọn lựa hơn...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Đại loại thì sốt ăn với mì Ý được chia thành nhiều nhóm như sau:

Nhóm có cà chua là thành phần chính.

Marinara – Cà chua, dầu ô liu, tỏi, hành tây, húng quế, kinh giới cay
Pomodoro – Cà chua tươi, dầu ô liu, tỏi, húng quế, thường lỏng và nhuyễn hơn.
Arrabbiata – Cà chua, dầu ô liu, tỏi, ớt đỏ, rau mùi tây. Có ớt nên cay hơn.
Puttanesca – Cà chua, dầu ô liu, cá cơm, tỏi và nụ bạch hoa (capers).
Amatriciana – Cà chua với thịt xông khói (pancetta) và phô mai pecorino romano (hay parmigiano-reggiano). Thường tạo sốt với nhiều kem.

Nhóm có thịt

Bolognese (Ragù alla Bolognese) – Thịt bò/heo/bê xay, cà chua, hành tây, cà rốt, cần tây, rượu vang, sữa/kem
Ragù Napoletano – Thịt (thường là thịt lợn, thịt bò), cà chua, hành tây, rượu vang đỏ
Meat Sauce (American style) – Thịt bò hoặc xúc xích xay, cà chua, hành tây, tỏi, gia vị Ý

Nhóm có kem/sữa

Alfredo – Bơ, kem béo, phô mai Parmesan
Carbonara – Trứng, Pecorino Romano, pancetta/guanciale, tiêu đen
Vodka Sauce – Sốt Cà chua, kem béo, rượu vodka, tỏi, hành tây, phô mai Parmesan

Rau thơm và hạt giã nát (Pesto)

Pesto Genovese – Húng quế tươi, hạt thông, phô mai Parmesan, tỏi, dầu ô liu
Pesto Rosso – Cà chua phơi nắng, tỏi, dầu ô liu, phô mai Parmesan, các loại hạt (hạnh nhân/óc chó)
Aglio e Olio – Tỏi và dầu ô liu (đơn giản, không có cà chua).

Sốt có hải sản

Frutti di Mare – Cà chua hoặc rượu vang trắng với hải sản hỗn hợp.
Clam Sauce (White or Red) – Nghêu với tỏi, dầu ô liu và cà chua (tùy chọn).

Nhận xét

Nhóm có thịt (bò/heo/bê) xay: Bolognese, Ragù Napoletano, Meat Sauce nên hỏi nhà hàng là dùng thịt gì.
Carbonara có trứng nên nếu không ăn trứng thì đừng gọi Carbonara.
Pesto thì có hạt (như hạt thông, pine nuts) nên nếu không ăn hạt thì đừng gọi pesto hoặc hỏi là pesto này có hạt không.
Không ăn hải sản thì đừng gọi Clam Sauce.
Những sốt có Parmesan thì thường béo ngậy. Dành cho người thích Parmesan.
Sốt có ớt bột như Arrabbiata và Puttanesca có khi khá cay. Đừng gọi rồi than phiền nếu không ăn cay (có thể gọi nhưng dặn nhà bếp làm ít cay).
Dù Vodka Sauce có rượu Vodka nhưng thường là rượu bốc hơi khi nấu nên không có nhiều cồn. Cũng đúng với Bolognese hoặc Ragù Napoletano.
Món đơn giản nhưng biết nấu thì tuyệt ngon là Aglio e Olio vì chỉ có dầu ô liu và tỏi.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ.

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài

B. Bon Appetite - Spaghetti Sauce Video (194 videos ở thời điểm này)

C. Bảng các nhóm sốt mì Ý

Bảng các nhóm sốt mì Ý <<< nhấn vào đường dẫn này để qua trang mới và có thể in ra giấy.

Nhóm	Các loại sốt tiêu biểu
🍅 Nhóm có cà chua là thành phần chính	- Marinara – Cà chua, dầu ô liu, tỏi, hành tây, húng quế, kinh giới cay - Pomodoro – Cà chua tươi, dầu ô liu, tỏi, húng quế; lỏng và nhuyễn hơn - Arrabbiata – Cà chua, dầu ô liu, tỏi, ớt đỏ, rau mùi tây; cay hơn - Puttanesca – Cà chua, dầu ô liu, cá cơm, tỏi, nụ bạch hoa - Amatriciana – Cà chua, pancetta, phô mai Pecorino hoặc Parmigiano; thường có kem
🍖 Nhóm có thịt	- Bolognese – Thịt bò/heo/bê xay, cà chua, hành tây, cà rốt, cần tây, rượu vang, sữa/kem - Ragù Napoletano – Thịt lợn/bò, cà chua, hành tây, rượu vang đỏ - Meat Sauce (kiểu Mỹ) – Thịt bò hoặc xúc xích xay, cà chua, hành tây, tỏi, gia vị Ý
🥛 Nhóm có kem/sữa	- Alfredo – Bơ, kem béo, phô mai Parmesan - Carbonara – Trứng, Pecorino Romano, pancetta/guanciale, tiêu đen - Vodka Sauce – Cà chua, kem béo, rượu vodka, tỏi, hành tây, Parmesan
🌿 Nhóm rau thơm và hạt giã nát (Pesto)	- Pesto Genovese – Húng quế tươi, hạt thông, Parmesan, tỏi, dầu ô liu - Pesto Rosso – Cà chua phơi nắng, tỏi, dầu ô liu, Parmesan, hạnh nhân/óc chó
🧄 Đơn giản	- Aglio e Olio – Tỏi và dầu ô liu (không có cà chua)
🐟 Nhóm có sốt hải sản	- Frutti di Mare – Cà chua hoặc rượu vang trắng với hải sản hỗn hợp - Clam Sauce – Nghêu với tỏi, dầu ô liu và cà chua (tùy chọn)

Thứ Năm, 28 tháng 8, 2025

Tiêu Chuẩn Đánh Giá Nhà Hàng Ẩm Thực

Thân chào các Bê (*),

Hôm nay lại xin viết lăng nhăng về một việc tưởng dễ mà hóa ra... không khó. Việc này chỉ đòi hỏi tính công bằng, sự kiên nhẫn quan sát và chút luyện tập để viết cho bài thường ngắn nhưng phải xúc tích, gẫy gọn và thuyết phục. Đó là việc viết bài đánh giá một nhà hàng ăn uống sau khi mình đã đến trải nghiệm tại đó một hay nhiều lần.

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Trước hết thì xin nói ngay là không có nhà hàng nào hoàn hảo 100%.
Tâm trạng của chính mình, của người đi chung với mình, và cả những người mình không quen biết có mặt tại nhà hàng cũng ảnh hưởng khá nhiều trong việc chấm điểm của mình; chứ không phải chỉ là thái độ của chủ nhà hàng và nhân viên.
Có khi đi ăn lại có một gia đình hai vợ chồng trẻ với đứa con nhỏ. Một gia đình hạnh phúc duy chỉ có cái là đứa nhỏ gào khóc không làm sao dỗ cho nín. Hôm đó mà khách trong nhà hàng đánh giá nhà hàng ăn thì thật là bất công vì chuyện khóc lóc trong nhà hàng là hiếm với nhà hàng (aberration); nhưng nếu đến nhà hàng này không lúc nào không nghe tiếng trẻ em hoặc gào khóc hoặc la hét thì già như Đệ đây cũng phải "kính nhi viễn chi" mà chia tay với nhà hàng.

Vậy thì dùng tiêu chuẩn nào mà đánh giá một cơ sở thương mại mà

mình đến, mình chờ đợi (chờ bàn, chờ thức ăn, chờ cả người phục vụ),
mình hy vọng (có bữa ăn ngon, có thời gian trò chuyện ăn uống với bạn bè, người thân),
mình đòi hỏi (vì mình bỏ đồng tiền để dược phục vụ),
mình cùng chia chung một không gian với những người không quen (cả những người có thói quen dùng điện thoại nơi công cộng)?

Theo AI Overview thì:

Để đánh giá một nhà hàng, có nhiều tiêu chuẩn khác nhau, bao gồm chất lượng món ăn, chất lượng dịch vụ, không gian và không khí, giá cả và vị trí. Mỗi tiêu chuẩn này đều đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên trải nghiệm tổng thể cho khách hàng. [1, 2, 3]

1. Chất lượng món ăn:

Hương vị: Món ăn có ngon, hấp dẫn và phù hợp với khẩu vị của khách hàng hay không? [1, 2]
Nguyên liệu: Chất lượng nguyên liệu có tươi ngon, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm không? [2, 3]
Trình bày: Món ăn có được trình bày đẹp mắt, hấp dẫn không? [2, 3]
Sự đa dạng: Thực đơn có đa dạng, phong phú và đáp ứng được nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng không? [1, 2]

2. Chất lượng dịch vụ:

Thái độ nhân viên: Nhân viên có thân thiện, nhiệt tình, chu đáo và chuyên nghiệp không?
Tốc độ phục vụ: Thời gian chờ đợi món ăn có quá lâu không?
Khả năng đáp ứng: Nhân viên có khả năng giải quyết các yêu cầu của khách hàng một cách nhanh chóng và hiệu quả không?
Hỗ trợ khách hàng: Nhân viên có sẵn lòng giúp đỡ khách hàng khi cần thiết không? [1, 4]

3. Không gian và không khí:

Thiết kế: Không gian có được thiết kế đẹp mắt, hài hòa và phù hợp với phong cách của nhà hàng không?
Sạch sẽ: Nhà hàng có sạch sẽ, gọn gàng và đảm bảo vệ sinh không?
Âm thanh: Âm thanh có phù hợp với không gian và tạo cảm giác thoải mái cho khách hàng không?
Ánh sáng: Ánh sáng có đủ sáng, tạo không gian ấm cúng và lãng mạn không? [2, 3]

4. Giá cả:

Phù hợp: Giá cả có tương xứng với chất lượng món ăn, dịch vụ và không gian của nhà hàng không?
Cạnh tranh: Giá cả có cạnh tranh so với các nhà hàng khác trong khu vực không?
Ưu đãi: Nhà hàng có các chương trình khuyến mãi, giảm giá hấp dẫn không? [1, 5]

5. Vị trí:

Thuận tiện: Nhà hàng có vị trí thuận tiện, dễ tìm và dễ di chuyển không?
An ninh: Khu vực xung quanh nhà hàng có an ninh tốt không?
Giao thông: Giao thông xung quanh nhà hàng có thuận tiện không, có chỗ đậu xe không? [1, 2]

Ngoài ra, còn có thể đánh giá nhà hàng dựa trên các tiêu chí khác như:

Danh tiếng: Nhà hàng có được nhiều người biết đến và đánh giá cao không?
Đánh giá trực tuyến: Các đánh giá, bình luận trên các trang mạng xã hội, website có tốt không?
Các giải thưởng: Nhà hàng đã từng đạt được các giải thưởng nào không?

Việc đánh giá một nhà hàng là một quá trình chủ quan, phụ thuộc vào sở thích và nhu cầu của mỗi người. Tuy nhiên, việc xem xét các tiêu chí trên sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và đưa ra quyết định tốt nhất khi lựa chọn nhà hàng. [1, 2]

[1] https://mmpro.vn/blog/horeca
[2] https://saigontourist.edu.vn/fine-dining-la-gi.html
[3] https://vincom.com.vn/trend/cac-mon-an-nha-hang-5-sao
[4] https://melamine.vn/chat-luong-dich-vu-nha-hang/
[5] https://aftavietnam.com.vn/tieu-chuan-nha-hang-3-sao-la-gi/

B. Your guide to great food critic reviews

C. Food Rating Standards: Formal Restaurants

Chủ Nhật, 27 tháng 7, 2025

Xác Định Mã Số

Thân chào các Bê (*),
Mấy hôm nay vì mạng xã hội cũng như truyền thông loan toàn tin thời sự quan trọng trên thế giới nên ai vào mạng cũng như bị bão hoà vì tin tức! Nhu cầu giải trí bị đưa vào hàng thứ yếu...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Nhưng Facebook vẫn còn cung ứng một số trang trò chơi mang tính giải trí và... giáo dục.

Một nhóm trò chơi mà Đệ hay theo dõi là một nhóm người trẻ cố gắng sắp xếp các chai nước sao cho trùng khớp với thứ tự các chai đã định sẵn mà họ không thấy khi chơi. Nói thì dài dòng nên nếu Bê có Facebook nhấn vào đường dẫn https://www.facebook.com/share/r/1PmUynNdLn/ thì sẽ dễ dàng hiểu luật chơi.

Trong bài này Đệ chỉ muốn chỉ ra những khía cạnh khá là đặc sắc của trò chơi:

Khá là giải trí khi theo dõi trò chơi của những người trẻ này. Trước hết là tinh thần giải đáp vấn đề của họ khá cao. Sau đó thì mình lại thấy là họ có suy tính trong việc tìm ra đáp án.
Thường là người chơi phải tranh đua hoặc theo thời gian, hoặc chống lại các người chơi khác nên muốn thắng cần phải "lanh", cần phải "nhanh" và quan trọng là phải động não!

Xin lấy một thí dụ:

Quản trò dấu năm chai nước khác nhau theo một thứ tự nào đó. Trong thí dụ này tạm đặt tên chúng bằng số theo thứ tự từ trái qua phải: 7 4 2 3 5.
Người chơi không thấy những chai này nhưng họ có các chai từ 1 đến 9 mà họ có thể sắp xếp theo ý họ. Mục tiêu là các chai họ sắp xếp trùng lập với đáp án.
Người chơi có nhiều lần thử để đặt các chai lên cho trùng khớp với các chai mẫu. Nói cách khác, họ phải tìm ra đúng chai, ở đúng thứ tự. Thí dụ trên họ phải tìm ra 2 3 4 5 7 trong số 9 chai (chai 1 tới chai 9) và đặt chúng theo đúng thứ tự 7 4 2 3 5.
Chọn 5 chai trong số 9 chai và xếp 5 chai này theo một thứ tự nhất định. Người học Toán sẽ nghĩ ngay tới chuỗi số và hoặc là combination hoặc là permutation. (phụ chú B). Trò chơi này đòi hỏi thứ tự nên phần chắc là số chuỗi khác nhau là số permutation.
nPr = n!/(n-r)! lấy n là 9 và r là 5 thì 9P5 là 9!/(9-5)! = 15120.
Một con số khá lớn: tìm ra đáp án trong số 15120 chuỗi số khác nhau là một vấn đề về thời gian nếu không động não để nhanh chóng loại trừ những trường hợp không trúng.

Làm sao để nhanh chóng loại ra số lớn đáp án sai?

Đầu tiên thì phải chọn đại 5 chai. Thí dụ chọn 5 3 6 9 1. Quản trò nói: 1 chai trúng (chai số 3 ở vị trí số 2, dù là người chơi không biết).
Lần thứ nhì thì hoán vị 2 chai. Thí dụ chọn 1 3 6 9 5 (đổi vị trí chai 1 và chai 5). Quản trò nói: 1 chai trúng (chai số 3 ở vị trí số 2). Người chơi phải nhớ ngay là chai 1 và chai 5 không thể ở vị trí 1 và 5: loại được một số đáp án sai.
Nếu hoán vị cho thêm một chai trúng vị trí thì cũng cho thấy một trong hai chai ở trúng chỗ.
Tiếp tục hoán vị nhưng tránh hoán vị những chai đã đứng đúng chỗ.
Khi trò chơi chọn 5 chai mà 4 chai đứng đúng chỗ thì KHÔNG hoán vị nữa mà phải biết là chai trúng nằm ngoài. (thí dụ chai 7). Trong trường hợp này thì tìm biết chai nào là chai thứ năm không đúng và thế chai này bằng một chai ở ngoài.
Theo ý Đệ thì không nên xáo trộn qua nhiều trong một lần thử vì chính mình có thể làm mất vị trí đúng của một số chai ==> mất kiểm soát. Có khi là đồng đội của mình làm mất kiểm soát thì cứ bình tĩnh coi như mình đi lại từ đầu và giữ thái độ lạc quan.
Thí dụ từ 15120 xuống đúng một đáp án thì không phải dùng mấy chiêu trên là luôn giải quyết được bài toán và điều này cũng làm bài toán thêm thú vị hơn.

Đây là một trò chơi nhưng chơi giỏi cũng giúp ta có kiến thức áp dụng được nếu phải giải quyết vấn đề khác, chẳng hạn nhưng tìm mã số cho cái khoá số.

Càng chơi thì càng có kinh nghiệm, càng tự mình tìm ra cách nên xin đừng đòi hỏi là mình phải biết cách chơi và phải thắng ngay. Đệ có ông bạn, mỗi khi mọi người tham gia một trò chơi nào thì ông nhất định ngồi ngoài coi vì sợ thua! Xin đừng làm party pooper!

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi Bê rồi thì sao không lợi dụng trò chơi mà vui sống với con cháu?

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài

B. Permutation vs. Combination (according to Google AI Overview)

Permutation:

Order matters: The arrangement of elements is crucial; ABC is different from ACB.
Example: Arranging three books on a shelf, where each arrangement is distinct.
Formula: nPr = n! / (n-r)!.
- n is the total number of items.
- r is the number of items to arrange.

Combination:

Order doesn't matter:

The selection of elements is what matters, not their arrangement; ABC is the same as ACB.

Example:

Choosing three students out of a group of ten to form a committee; the order they are chosen in doesn't change who is on the committee.

Formula:

nCr = n! / (r! * (n-r)!).
n is the total number of items.
r is the number of items to choose.

In summary:

Permutations: are about arranging things in a specific order.

Combinations: are about selecting things without regard to order.

Thứ Năm, 24 tháng 7, 2025

Làm Mềm Thịt Bò

Thân chào các Bê (*),

Một vấn đề khá đơn giản nhưng hình như là vì đơn giản nên moị người xem thường và không muốn làm theo: làm sao cho thịt bò mềm dù là thịt bò không phải loại hạng nhất.

Câu chống chế thường là: "tại thịt bò loại rẻ tiền nên không ngon!" Nói vậy có đúng không? Câu trả lời ngắn là: "không đúng".

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...

Đệ xin vào đề với câu chuyện tại sao người Hoa Kỳ (nhất là người dân ở phiá Nam nước Mỹ và người da màu) làm món BBQ thịt nướng rất ngon. Lý do lịch sử là vì ngày xưa người nghèo ở Mỹ phải tận dụng tất cả các phần thịt sau khi xả thịt bò hoặc heo. Họ ăn tất cả các miếng thịt mà họ có thể mua và họ đã sáng tạo ra những món ăn và nước sốt (sauces) làm các món ăn ngày càng ngon ngay như từ những miếng thịt rẻ tiền.

Từ miếng thịt bình thường mà làm ra một món ăn ngon là do công lao chế tác của người đầu bếp. Đầu bếp giỏi phải coi việc nấu ăn không những là một nghệ thuật mà còn là một khoa học.

Tại các nước tiền tiến người đầu bếp giỏi thường giàu có và nổi tiếng. Gần đây, các chương trình truyền hình thực tế cũng đóng góp mang các món ăn ngon tới khán giả. Khách ăn nhà hàng ngày nay có dịp ăn ngoài nhiều hơn và ngay cả ăn tại các nước ngoài.

Người ăn ngày nay "biết" nhiều hơn xưa rất nhiều và họ đòi hỏi người đầu bếp phải hiểu những điều căn bản. Vì các điều căn bản này làm nên thương hiệu.

Đúng loại thịt. Một trải nghiệm đắng tại một tiệm Á Đông tại Hoa Kỳ. Mình kêu món bò lúc lắc và vì hết filet mignon nên tiệm dùng thịt bò bạc nhạc làm bò lúc lắc. Quá coi thường khách hàng!
Cắt đúng chiều. Cắt theo sớ thịt làm miếng thịt dai hơn là cắt ngang sớ.
Chế tác đúng cách. Thời gian, nhiệt độ ủ (trong trường hợp món lên men), dùng lửa, vân vân.
Trình bầy đẹp. Món ăn đem ra cho khách, khách thường muốn chụp hình và đăng FB. Nhìn không đẹp thì việc muốn ăn cũng giảm khá nhiều.

Sự thành công của một nhà hàng luôn lệ thuộc rất nhiều vào những điều căn bản trên.

Bài này xin chỉ nói về một khía cạnh: chế tác đúng cách, cách làm mềm thịt bò.

Làm mềm thịt bò.

Theo AI Overview thì nấu bò bị cứng hay dai là vì:

Nấu lâu. Quá trình này làm thịt cứng hơn vì các sợi cơ trong thịt bò co lại và thịt bò bị mất nước. Nấu bò thì collagen trong thịt bò (chất làm dai, cứng) được chuyển hoá thành gelatin và gelatin làm mềm thịt bò. Nhưng nấu lâu thì gelatin lại hoàn toàn bị phá vỡ nên thịt lại bị bã nên lại bị chê vì lý do bã (thay vì dai, cứng nhưng cũng có khi khách hàng cho là cứng khi bò bị bã).
Nấu quá nóng (ngay cả nấu nhanh như xào nhanh trong chảo) cũng làm cơ trong thịt, co lại làm dai thịt. Nấu thịt bò khó ở phần người ăn đòi ăn "medium" hoặc "medium rare" mà lại đòi bò phải chín. Tóm lại là phải điều chỉnh nhiệt độ (thấp) cho chín bò nhưng không quá nóng làm co cơ và để miếng thịt ở trạng thái còn "hồng" như chưa chín hoàn toàn (thịt bò vẫn an toàn khi không chín 100%).
Sử dụng phương pháp nấu chậm (slow cook): Nấu chậm ở nhiệt độ thấp giúp thịt chín từ từ, giữ được độ ẩm (thịt không khô) và làm collagen chuyển hoá thành gelatin nên thịt mềm. Muốn miếng thịt bò có vết sọc như nướng trên vỉ thì là một quá trình khác, sau khi làm chín thịt với nấu chậm.
Thêm chất lỏng khi hầm: Đảm bảo thịt được ngập trong chất lỏng (nước, nước dùng,...) để giữ ẩm và giúp collagen chuyển hóa thành gelatin.
Ướp thịt trước khi nấu: Ướp thịt với các nguyên liệu như dầu ăn, giấm, rượu hoặc gia vị có thể giúp làm mềm thịt. Nghiên cứu thêm về cách "velveting beef" là cách lăn bột thịt bò khi ướp. Nhờ có lớp bột bọc nên thịt bớt mất nước.
Dùng rượu, giấm, nước trái thơm (khóm) trong quá trình ướp cũng làm thịt bò mềm. Nhớ là phải rửa sơ lại bằng nước để loại chất ướp. Lau khô bằng giấy chứ không lau bằng khăn.
Dùng Baking Soda để ướp thịt. Hai vấn đề với Baking Soda: 1) nhiều làm đắng; nhớ rửa nước sau quá trình ướp 2) ướp lâu làm thịt nhão, đắng.
Tự học hỏi thêm về thời gian ướp thịt với loại thịt bò mình có. Vì bò mỗi nước có độ dai tự nhiên khác nhau.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi Bê mà thịt bò dai thì... chịu!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài

B. Cheap cuts: How to get the most from meat

C. Going Whole Hog on “Nose-to-Tail” Eating

Everything but the squeal - Nose-to-Tail Approach:
The idea of eating all edible parts of an animal, often referred to as "nose-to-tail," has gained popularity in recent years, with some chefs and restaurants embracing this approach.

D. Ướp thịt bò

E. Cách Ướp Thịt Bò Mềm Tan Chủ Quán Bò Nướng Chia Sẻ Bí Quyết