Ối Ông Ơi! Cập Nhật I

Thân chào các Bê (*),
Hôm nay, lại xin viết nhăng về một đề tài cũ mà mới; "gõ gàng là quan chọng" mà chẳng ai chú ý: sự khác biệt giữa thuốc cần toa Bác Sỹ đối lại với thuốc không cần toa...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Theo phụ chú B và C thì thuốc cần toa Bác Sỹ (prescribed medication) là thuốc mà bệnh nhân phải được Bác Sỹ quyết định cho dùng; thường thì bệnh viện Mayo Clinic, nơi Đệ ở, luôn có Bác Sỹ Thầy, của người Bác Sỹ đã có kinh nghiệm khám bệnh, giám sát.
Bác Sỹ sau khi khám và muốn kê toa thì ông hay bà ta sẽ phải kiếu bệnh nhân để vào gặp Thầy xin Thầy cho ý kiến. Sau đó mới gặp lại bệnh nhân mà kê toa (có khi Bác Sỹ Thầy vào theo để trực tiếp khám người bệnh).
Sao phải rườm rà như vậy? Vì Mayo Clinic vừa là bệnh viện vừa là trường Y Khoa (nổi tiếng thứ nhì toàn quốc Hoa Kỳ; trường đứng đầu là John Hopkins University) nên bệnh viện rất nghiêm ngặt trong việc giáo dục người thầy thuốc (continuing education) dù cho người thầy thuốc đã có nhiều kinh nghiệm.
Thường thì Bác Sỹ phải rất thận trọng trong việc kê toa thuốc vì nhiều lý do:

• Lời thề giúp bệnh nhân: Primum Non Nocere -- Xin Cẩn Trọng
• Sự thận trọng của người làm khoa học mà đối tượng là con người: Thuốc và Thầy -- Cập nhật II 
• Ở nước phát triển như Hoa Kỳ thì Bác Sỹ dễ bị kiện vì làm sai trái (malpractice). Thua kiện là mất việc; là tiền bảo hiểm (cho malpracticing) tăng.  

HydroxyChloroquine là thuốc kê toa được FDA (Food and Drug Administration) chuẩn thuận cho việc trị bệnh Lupus, Thấp Khớp. Hiện nay FDA đồng ý cho Bác Sỹ thử nghiệm chống lại Covid_19.

Khi thử nghiệm còn đang tiến hành thì Ngài cổ võ cho dân chúng dùng HydroxyChloroquine là Ngài xúi trẻ ăn cứt gà!
Tệ hại hơn ăn cứt gà vì ăn cứt gà có thể không chết nhưng người có bệnh tim mà dùng HydroxyChloroquine có thể làm tim ngừng đập. Người có tim ngưng đập là người chết!

Trump promoted these drugs nearly 50 times. He abruptly stopped

What do you have to lose? Sir, you might lose your life! 

Sad!

Cập Nhật I (05/18/2020): Ông dùng HydroxyChloroquine vài tuần nay rồi Ối Ông Ơi!

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi Bê rồi mà sao vẫn thấy nhiều Bê nghe lời xúi dại.

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. Prescription Drugs and Over-the-Counter (OTC) Drugs: Questions and Answers
C. Thuốc theo toa
D. Thuốc OTC là gì? Hướng dẫn sử dụng thuốc OTC
E. Concurrent Alcohol and Phenobarbital Abuse

Viết Chữ.

Thân chào các Bê (*),
Hôm nay xin viết nhăng về một đề tài mà người bênh thì quả là nhiệt tình và người chê thì vô tội vạ: cách viết tiếng Việt (và cách đọc/đánh vần tiếng Việt). Xin nói ngay là Đệ không được tập huấn là nhà ngôn ngữ học mà cũng không phải là người cầm cân nẩy mực trong ngành giáo dục/đào tạo tại Việt Nam. Viết đây là viết lăng nhăng, thưa thốt gọi là, cho vui vậy thôi...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Từ ngày nước Việt Nam chúng ta có chữ Quốc Ngữ với sự đóng góp tích cực của các Cố Đạo thì cũng là ngày mà nhiều người tìm cách sửa, tìm cách cải thiện nó. Đề nghị cải biến trong quá khứ thì khá nhiều: thí dụ như bỏ chữ "y", thí dụ như bỏ chữ Hán Việt, vân vân...

Bài này xin chỉ tập trung vào cách viết.

• Cách viết tiếng Việt có khá nhiều điểm không hợp lý khi phải dạy cho trẻ cách đánh vần, cách viết tiếng Việt. Thí dụ chữ "nghiên cứu" sao không viết là "nghiên cú" hay "nghiêng kiếu"?
• Gần đây có những công trình của quý ông Bùi Hiền (phụ chú B) và Kiều Trường Lâm / Trần Tư Bình (phụ chú C và D). Trước khi chê thì chúng ta nên nhìn những công trình này như những cố gắng/nỗ lực cải thiện cách viết tiêng Việt (cách viết thôi chứ không đề nghị sửa đổi chữ Việt trong cách phát âm). Những nỗ lực, cả một đời người này, đáng để chúng ta trân trọng và ngưỡng mộ thay vì chê bai chế diễu.
• IMHO (In My Humble Opinion; theo ý kiến khiêm nhường của tôi) thì đã quá trễ để sửa đổi cách viết tiếng Việt. Way too late! 
• Cách viết hiện nay, dù đúng dù sai, đã là "de facto", đã là một "living language" (sửa đổi sẽ xảy ra một cách tự nhiên và chậm chạp). Mọi nỗ lực "cách mạng hóa" tiếng Việt dù hay như thế nào cũng gặp sự phản kháng quyết liệt.
• Lý luận là cải cách cách viết sẽ tiết kiệm được thời gian viết và giấy mực (vì chữ Việt cải cách sẽ ngắn hơn) là không đứng vững: ngày nay máy điện tính, điện thoại thông minh đều hỗ trợ với những ứng dụng (applications; apps) mà người dùng nói vào máy thì máy chuyển qua chữ viết (voice to text). Tốc độ ghi âm thành chữ viết dạng số (digital text) là nhanh hơn viết tay hoặc đánh máy. 
• Theo ý Đệ thì chúng ta cứ viết như hiện nay. 
• Âm thầm là sự cải biến chậm chạp theo thời gian: thí dụ "a" là để chỉ "anh", "e" là để chỉ "em". Ngày này những người perfectionists rất khó chịu khi phải đọc "ntn" là "như thế nào"/"như thế này" hay "nn" là nhà nước. Nhưng có lẽ là không ai nói được ai là phải viết ntn! Thời gian sẽ giữ những cái hợp lý và loại bỏ những cái "0hl".
• Chúng ta nên không nên đánh vần nữa (Phụ chú E)
  Đánh vần dài dòng và lôi thôi. Hơn nữa đánh vần có nhiều cách mà không ai chịu ai (Năm, sáu mươi năm trước tôi học đánh vần ntn thì tôi muốn dạy con cháu tôi đánh vần như thế)
• "Thế nên theo tôi không cần ghép vần, chỉ cần nhớ chữ đó thể hiện một âm là xong. Hãy theo cách học của phương Tây là không cần ghép vần nữa, muốn đúng chính tả thì đọc từng chữ cái một cho chuẩn là xong. Tôi cũng như mọi người lớn khác là khi đọc, chúng ta đâu cần đánh vần nữa mà đọc hẳn chữ đó luôn, vậy hãy dạy con nít đọc như người lớn đọc." -- Nguyễn Long Uy Bảo

CÁCH GÕ DẤU TIẾNG VIỆT, DÙNG GÕ TẮT, CHUYỂN MÃ VỚI UNIKEY.

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi này mà bắt phải học lại cách viết tiếng Việt thì... hơi phí thời giờ!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. PGS.TS Bùi Hiền nói về đề xuất cải tiến tiếng Việt bị "ném đá": Họ dùng chính chữ của tôi để chửi tôi, chứng tỏ chữ này rất nhạy, rất nhanh vào đầu!
C. Chữ Việt song song: Sáng tạo đáng nể hay rắc rối, 'đọc trẹo cả mồm'?
D. Tiếng Việt không dấu chính thức được cấp bản quyền, tác giả hy vọng chữ mới có thể được đưa vào giảng dạy cho học sinh
E. Bỏ đánh vần khi học tiếng Việt, có được không?

Tăng

Thân chào các Bê (*),
Hôm nay vẫn làm việc tại nhà nên bật máy tính riêng (máy của hãng thì đã bật từ 8 giờ sáng) mà viết lăng nhăng. Xin nói trước là viết nhăng để động não và... thư giãn phần nào chứ không có ý định viết một bài có tính khoa bảng...

Rảnh Hả?

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Vào mùa đại dịch thì mặc nhiên là đời sống mọi người có phần thay đổi và bài này là tổng hợp vài ý kiến vụn vặt, không theo thứ tự nào (thứ tự quan trọng hay thứ tự tăng nhiều, vân vân...)

• Bia/Rượu -- Bia rượu ở nhiều tiểu bang của Hoa Kỳ được liệt vào bảng thương mại thiết yếu (essential business) nên tiệm rượu được mở cửa mùa dịch. Dân chúng bị nhốt trong nhà nên... làm vài ly, vài chai.  Có lẽ việc tăng hay giảm tiêu thụ rượu bia là còn tùy vào văn hóa: Ở những nước, uống cần có bạn nhậu thì vì giãn cách xã hội (social distancing) làm giảm lưu (linh) lượng. Nhưng ở Mỹ chẳng hạn, việc mở chai rượu, chai bia uống một mình là chuyện bình thường thì tiêu thụ bia rượu lại tăng. Phụ chú D, nói về cái hại của cồn trong mùa dịch.
• Thuốc lá -- Thói quen tai hại này cũng tăng trong mùa dịch vì ai cũng căng thẳng và lo sợ. Thuốc lá ảnh hưởng trực tiếp tới phổi; lúc này không cai thì chờ đến lúc nào?
• Netflix -- Rảnh rỗi thì coi phim và Netflix thì khá thông dụng tại Âu Mỹ. Các nước khác thì chắc có những dịch vụ tương tự.
• Sanitizer Gel/Sanitizer Wipes -- Khử trùng trên tay, trên đồ đạc là chuyện thiên kinh địa nghĩa nên làm nhiều lần trong ngày và đừng quên rửa tay:  20 Giây Cập Nhật I
• Pizza -- Ở Mỹ, pizzas rất phổ biến và chỉ cần nhấc phone gọi thì họ mang đến tận nhà và có nhãn tem chứng tỏ là bánh không có người chạm (tay) vào từ khi mới nướng. Coi chừng là coi chừng CALORIES chứ độ sạch sẽ thì chắc không đến nỗi nào.
• Lên mạng/Lên Sóng -- Cái vụ này thì nhà nào cũng có đủ máy lên mạng/lên sóng cho tất cả  mọi người. Mùa dịch lại rảnh và "tagging" là kỹ thuật... tuyệt vời để báo cho "bạn" biết là mình đang trên sóng. Phụ chú F và G.
• Fakenews/Đồn nhảm -- đồn nhảm/đồn sai chưa bao giờ dễ như ngày nay 
• Domestic Violent -- Bạo hành trong gia đình là một vấn nạn cho gia đình vẫn còn gia trưởng (gia trưởng có thể là chồng, vợ, anh, chị, vân vân...)
• Cần tiền (Urging for cash) -- Cần tiền là đương nhiên. Ở Mỹ tuần vừa qua và hiện tại là ai cũng trông cũng đợi tiền chính phủ trợ giúp. Ai cũng vào nhà băng "on line" nên nhà băng của Đệ bị "rớt" (crashed) mấy lần.
• Thất nghiệp -- Ảnh hưởng rất lớn vào kinh tế toàn cầu.
• Scamming -- Lừa đảo tăng vì kẻ gian lợi dụng và vì chúng ta có thời giờ lên mạng và trả lời phone nhiều hơn trước kia. 
• Anh hùng lộ mặt (Heroes) -- Xin cám ơn tất cả mọi người đã và đang góp tay vào việc đối phó với Covid_19. 
• Kết bạn qua Facebook -- Cũng tăng có lẽ là nhờ cơn dịch mà chúng ta nhìn đời khác đi chăng? 
• Thầy thuốc không bằng cấp xuất hiện -- Đệ không chống chuyện này vì nếu có ai biết điều hay, kế giỏi thì cứ việc loan truyền; NHƯNG xin đề rõ mình là ai, bằng cấp cũng như kinh nghiệm liên quan tới vấn đề như thế nào, vân vân... Xin đọc thêm: Thuốc và Thầy -- Cập nhật I. Lạc đề: Đệ có đọc một bài mà tác giả (đầu tóc rất punk, cầm tấm bảng giấy có chữ "I am a surgeon" (Tôi là Bác Sỹ giải phẩu)), ông ta nói là hãy hỏi ông ta bất cứ điều gì về Covid_19. Really? 

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Tuổi Bê mà không được ra đường thì khổ cho con cháu ở cùng nhà!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. Teens have increased daytime TV consumption by 175 percent during coronavirus pandemic, study says
C. As pandemic and stay-at-home orders spread, so does alcohol consumption
D. The coronavirus pandemic and US consumption
E. Drinking alcohol can make the coronavirus worse, the WHO says in recommending restricting access
F. What is tagging and how does it work?
G. Gắn thẻ là gì và cách thức gắn thẻ như thế nào?

Ngớ Ngẩn

Thân chào các Bê (*),
Hôm nay, Đệ xin viết nhăng để, cách nào đó, giải thích tại sao Đệ cho là chính quyền Hoa Kỳ ngớ ngẩn trong việc chống đại dịch Covid_19. Và xin nói ngay, là một số biện pháp ngớ ngẩn của Ngài Trump, không ngớ ngẩn chút nào cho những người có tiền trong chứng khoán vì Ngài tưởng rằng cứ tuyên bố lạc quan (relax, it will go away, etc...), cứ tin vào phép lạ (miracles) thì mọi chuyện sẽ lại tốt đẹp và thị trường chứng khoán sẽ lên vùn vụt...

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Bê thấy không? Ngài từng là con buôn nên Ngài không có ngớ ngẩn. Ngớ ngẩn chăng thì là bầy tôi trung thành của Ngài.

Vài điểm Đệ muốn nêu ra (không theo thứ tự):

• Thống Đốc tiểu bang Georgia (phụ chú B) tuyên bố một câu xanh rờn là ông chỉ mới biết là người nhìn khỏe mạnh (without symptoms; asymptomatic) có thể mang mầm bệnh và có thể truyền bệnh. Come on! Cả tháng, hai tháng nay, ai cũng biết là người nhìn khỏe mạnh có thể mang mầm bệnh. Cả tháng nay ông Thống Đốc của Georgia có xem TV có đọc báo không?
  Tại sao người dân Georgia bầu cho ông làm Thống Đốc. Lần tới xin chọn người khác, dùm. Cộng Hòa hay Dân Chủ cũng được nhưng Thống Đốc này hơi bị dốt!
• Ngài con rể, Jared Kushner (phụ chú C và D), là đại cố vấn cho Ngài TT. Kushner hoàn toàn chưa bao giờ có cơ hội hoạch định và điều hành một chương trình/kế hoạch lớn ở tầm cỡ Liên Bang Hoa Kỳ. Ông có khả năng gì với thành tích khiêm nhường của ông? Ngay ngày đầu xuất hiện trong cuộc họp báo về Covid_19, ông đã khoe là nhờ sự liên hệ mà ông đã giải quyết được một chuyện thiếu nguồn cung cấp (phụ chú C điểm số 2). A! Chính phủ không hoạt động hữu hiệu nếu chỉ dựa vào quen biết. Thật xấu hổ trong khi nước Mỹ cứ chửi các nước khác là tham nhũng, hối lộ, thối nát, cửa quyền... 
• Cũng ông đại cố vấn này, Kushner, và ông bố vợ ngoan cố khi cho là Thống Đốc New York và Dr. Fauci đều sai khi hai người này nói là NY sẽ cần trên 30,000 máy hô hấp (ventilators) khi dịch tới cao điểm. Kushner nói là theo nghiên cứu riêng của ông: NY không cần nhiều máy như vậy.
• Như nói trên, Ngài Tổng Thống của chúng ta không có ngớ ngẩn đâu. Ngài khôn hơn ai hết. Ngài đổ cho tất cả các người khác, thân hay sơ, kẻ thù hay người ủng hộ, Cộng Hòa hay Dân Chủ. Theo Ngài thì Ngài giỏi hơn các tướng lãnh, Ngài biết chữ pandemic trước tất cả mọi người, Ngài tự chấm điểm mười cho Ngài, Ngài sẽ đi vào lịch sử là Tổng Thống thời chiến (war time President), Ngài chắc là có sẵn trong đầu tư tưởng là nhờ Ngài mà cả triệu người đươc cứu (chết khoảng 240,000 hoặc dưới là ok), vân vân...
• Sự ngu dốt và ngoan cố của "một bộ phận không nhỏ" nhân vật trong chính quyền làm một số chuyên gia lúng túng và trả lời ngớ ngẩn khi bị ký giả hỏi câu hỏi hóc búa. Thí dụ là cơ quan CDC có khá nhiều người giỏi nhưng cho tới ngày nay chỉ mỗi mình Dr. Fauci dám nói sự thật khi có người hỏi; còn lại thì lúng túng ngớ ngẩn vì sợ mất việc!

Chúc các Bê một cuối tuần vui vẻ bên gia đình và người thân.
Thân,

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Hừm, tuổi Bê lại cũng là tuổi dễ dính vi rút nhất. Bảo trọng!

Phụ chú:
A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài
B. Fact check: Georgia governor says we only just learned people without symptoms could spread coronavirus. Experts have been saying that for months
C. Wait, Jared Kushner is the coronavirus guru now?
D. ‘Arrogant’ Jared Kushner Ripped by NYT Columnist: He Will ‘Get Us All Killed’ With His Incompetence