Thứ Hai, 7 tháng 12, 2015

Loop Station - Kỹ Thuật và Âm Nhạc

Thân chào các Bê (*),
Hôm nay xin lại lan man vào một lãnh vực mà Đệ không biết bao nhiêu. Đệ mà không làm chuyện này thì... mới là lạ, đúng không Bê? Kể ra thì bài này là vì nó có liên quan tới máy tính chuyên biệt (specialized computer) và âm nhạc. 
Cái máy loop station này không giống các máy tính mà Bê thường thấy như computer, laptop, tablet, phablet, smartphone: loop station có thể cho là sự tiến hoá của cái hộp, effects pedal, dưới chân người chơi guitar điện(1). Nhưng sự khác biệt là cái effects pedal dùng để tạo và biến đổi âm thanh bằng cách gây rung (vibrate) hoặc gây vang (echo) còn cái loop station được dùng như sau: 
  • máy thâu (recording) và phát âm thanh/âm nhạc (playing back) cùng một lượt và có nhiều "kênh" (channels)
  • mỗi channel có thể "loop": chơi lại cùng một "câu nhạc" (musical phrase) nhiều lần
  • mỗi channel còn có thể "chồng câu" (phrase stacking) tạo ra những hợp đoạn phức tạp. 
 Viết như vậy thì  Bê sẽ nói: "Ối giời ơi! chả hiểu ông này nói cái gì cả!" (2).  

Dạ, dạ Đệ xin vào đề...
Từ khá lâu nay, Đệ nhận ra một điều là các kỹ sư cứ cố gắng một cách điên rồ muốn "giải thích/trình bầy/giới thiệu/quảng cáo" cho người tiêu dùng (consumers) bằng ngôn ngữ kỹ thuật (technical terms). Người tiêu dùng ở đây là các nghệ sỹ âm nhạc và thường là nghệ sỹ không quan tâm tới vấn đề kỹ thuật lắm. Bê chắc cũng vậy phải không? Bê sẽ nói:"Cho biết cái máy này làm được gì cho nhạc sỹ đi; cụ thể đi!"
Thôi thì Bê vào hai cái video clips này (phụ chú I) để xem một người nhạc sỹ giới thiệu và chỉ dẫn cách xài loop stattion: KT Tunstall I và  KTTunstall II. Như KT Tunstall nói: "...it's very very simple...the difficult thing is...timing...", tạm dịch: "...máy rất đơn giản dễ dùng... cái khó là ở chỗ canh thời điểm cho đúng".
Đó! KT nói chứ không phải kỹ sư nào đâu! Cái quan trọng mà KT chỉ ra ngay là chuyện "timing". Đối với nhạc sỹ âm nhạc thì timing là chuyện dễ ợt, đúng không? Và nhạc sỹ nào cũng biết "Practice makes perfect" nên nghệ sỹ mà nói thì nghệ sỹ hiểu ngay. Bê có để ý là cái máy này mặc dầu là một specialized computer nhưng nhà sản xuất không hề đề cập đến chữ "computer", chỉ là "trạm vòng/trạm nhái" (loop station). Nói tới loop là người chơi đàn/ca hát nào cũng hiểu. Dễ tới độ mà Kawehi ngồi trên giường (bài đầu của phụ chú G) mà đặt ngay một bài nhạc khá chất (ngày xưa gọi là chất lượng cao--high quality). 
Nếu Bê bắt đầu thích các video về loop station thì nên coi ANTHEM - By Kawehi (Off of my newest EP, Robot Heart) vì video này vừa hay về âm nhạc mà vừa rất sáng tạo về phần trình bầy khái niệm musical loop bằng chính hình ảnh, âm thanh trong video. Brilliant!
Ngoài ra các phụ chú khác mà Đệ chép ra ở cuối bài thì xin tùy là Bê có nhiều thì giờ hay không. Các video clips này cái nào cũng có cái hay của nó. Tuy nhiên xin nêu lên phụ chú H, với Tom Thum ,vì nó liên quan tới beatboxing (3).
Tóm lại thì với một loop station, một người nhạc sỹ sẽ dễ dàng tạo nên một bài nhạc với nhiều nhạc cụ và nhiều giọng trầm bổng mặc dầu đây là One man band. Người nhạc sỹ s hoàn toàn vừa ý với sản phẩm của mình vì toàn là do mình tạo ra âm thanh/âm nhạc. Trong quá khứ, ban nhạc (nhiều người) hợp rồi tan rất thường xuyên vì các thành viên thường không đồng ý với nhau về nhiều chuyện từ kỹ thuật cho tới cá tính. Bây giờ với loop station, người nghệ sỹ có thể cho ra sản phẩm giống như nhiều người chơi nhạc; nhưng thực tế là chỉ do một người độc lập trong sáng tạo: không còn lệ thuộc vào người khác cũng như không sợ người khác eo sách/đình công như khi chưa có cái loop station.
Thế còn ông, ông làm gì với cái loop station, Bê sẽ hỏi. Đệ á? Đệ chưa có mua! Nếu mua thì đầu tiên là "loop" tiếng guitar đệm "Tưng tứng tưng tứng từng" để cho loop station nó loop cho Đệ hát bản Lệ Đá: "Hỏi đá xanh rêu bao nhiêu tuổi đời..."  trong khi loop stattion chơi  "Tưng tứng tưng tứng từng".(4)

Chúc các Bê một cuối tuần nhiều hạnh phúc bên gia đình.
 

Thân,
 

Chú thích:
(*) Bê là Bê 60: Từ chữ tắt B60 (Beyond 60 years young) để chỉ các bác trên 60 tuổi trẻ. Bê ơi, không quá trễ để học cái mới đâu! Học thì luôn luôn không trể nhưng học được hay 

không thì lại là chuyện khác.   
(1) Effects pedal theo wikipedia. Bê đi xem ca nhạc mà thấy ông (hoặc bà), chơi guitar điện, mà đạp lên cái hộp dưới chân, rồi Bê nghe tiếng vang "oa, oa..." thì cái hộp này là effects pedal đó.
(2) Đoạn văn mở đầu rất... chính xác và đúng như cách tả cái máy tính chuyên biệt loop 
station từ một kỹ sư như Đệ. Đây chính là vấn đề nghiêm trọng về sự khiếm khuyết của các kỹ sư. Để kỹ sư sáng chế ra máy móc thì là đúng rồi nhưng để các ông, các bà kỹ sư mà giới thiệu sản phẩm thì thường là thảm hoạ! Steven Jobs đã dạy ngành kỹ sư bài học khó nuốt này nên bây giờ thì kỹ sư đã hiểu được vị trí của mình: không phải là người có thể giải thich/giớ thiệu/quảng cáo sản phẩm dù cho sản phẩm đó là do các kỹ sư sáng tạo và thiết kế. 
(3) Beatboxing theo wikipedia. Dùng giọng người để tạo âm nhạc.
(4) "Tưng tứng tưng tứng từng" mà ngày xưa các Bê cứ nhái là "Thanh Thuý đi lấy chồng".  Ngày đó các Bê rên rỉ thì cứ rên rỉ, Thanh Thuý thì cũng đã lấy chồng lâu rồi! 

Phụ chú: 
https://www.facebook.com/100001866648781/posts/2687263898012472/

A. Blogs Đã Viết--Theo Đề Tài

B. BOSS Loop Station Championship 5 Winner - CHERSEA (Chelsea Laing tranh giải và đoạt grand prize)
 C. Vinh (Germany) ― BOSS Loop Station World Championship 3 International Finals 2013 (Khuất Vinh, người Việt và Đức)
D. Phil Stendek - Grand Prize Winner - BOSS Loop Station U.S. National Finals (Phil Stendek tranh giải và đoạt grand prize)
E. Girl-With-Amazing-Voice-and-Looping-Machine (có nhạc Rap từ phút 2'30")
F. Happy by Pharrell Williams (Loop Pedal Cover) - Roz Firth (đơn giản nhưng rất hay)
G. The Way You Make Me Feel (MJ Cover) - Kawehi , ANTHEM - By Kawehi (Off of my newest EP, Robot Heart)
Criminal (Cover by Kawehi) - Britney Spears. Một video của Kawehi khá hay nhưng không dùng loop station,
H. Beatbox genius Tom Thum at the 2014 Saxton Ultimate Event Experience và  Beatbox Brilliance Tom Thum at TEDxSydney
I. KT Tunstall người Tô Cách Lan nên cũng là dịp Bê nghe tiếng Anh giọng Scottish. 


Không có nhận xét nào: